2010 - Najciekawsze epizody II wojny światowej w Borach Tucholskich

 

Najciekawsze epizody II wojny światowej w Borach Tucholskich

Wydawca: Lokalna Grupa Działania "Bory Tucholskie"

Tuchola 2010

Sygnatura SIRr VIb/8-61a

Koordynatorem wydania jest Bartosz Puchowski wiceprezes Stowarzyszenia "Światło".

Książka powstała dzięki wsparciu następujących organizacji 

- Stowarzyszenie na Rzecz Ocalenia Śladów Przeszłości w Gminie Cekcyn "Światło"

- Stowarzyszenie  Mieszkańców i Miłośników Piły nad Brdą "Buko"

- Fundacja "Chce poznać moja wieś" z Mukrza

Publikacja jest pokłosiem konferencji naukowej sfinansowanej  w ramach projektu Lokalnej Grupy Działania "Bory Tucholskie"

Książka składa się z sześciu artykułów:

1. Robert Grochowski - Tucholski wrzesień. Szlakiem fortyfikacji Armii "Pomorze"

2. Wojciech Weyna - Podziemne kopalnie węgla brunatnego w Pile - badania niemieckie w latach 1943-1944

3. Wojciech Mąka - Niemiecka rakieta Aggregat 4 (A4/V-2) - budowa i krótka historia konstrukcji

4. Przemysław Jarząbek - Procedura startowa rakiety A4 (pocisku balistycznego) zwanej popularnie V-2 czyli Druga Broń Odwetowa

5. Wojciech Mąka - Poligon rakietowy "Heidekraut" - zarys historii i próba rekonstrukcji

6. Jacek Woźny - Poligon rakietowy "Heidekraut" w Borach Tucholskich w świetle badań archeologicznych

Sylwia Trojanowska - Łabędź

 

Sylwia Trojanowska

Łabędź

Wydawnictwo Marginesy

Warszawa 2022

Sygnatura SIRr W/BY/Tro60

W Informatorium uruchomiliśmy Mini-Wypożyczalnię Beletrystyki Regionalnej „Żółty Regał”.  Jest to specjalny dział z powieściami, których fabuła została osadzona w województwie kujawsko-pomorskim. Oferujemy kryminały, romanse, powieści obyczajowe, powieści historyczne i powieści młodzieżowe. Mini-Wypożyczalni towarzyszy również profil @zoltyregal na Instagramie.

Sylwia Trojanowska jest pisarką, autorką sztuk teatralnych ,coachem i trenerką biznesu.

Aktywnie działa na rzecz kobiet, promując profilaktyczne badania cytologiczne.

Zadebiutowała w 1025 roku  książka "Szkoła latania".

W Książnicy Kopernikańskiej dostępnych jest kilkanaście jej powieści:

1. A gdyby tak...

2. Blisko chmur

3. Córki czarnego munduru

4. Daj nam jeszcze szansę 

5. Facetom nic do tego 

6. Facetom wstęp wzbroniony 

7. Kiedy budzą się motyle

8. Łabędź

9. Miłość na horyzoncie 

10. Powiedz mi, jak będzie 

11. Powroty i wspomnienia 

12. Prawdy i tajemnice

13. Sekrety i kłamstwa 

14. Szczęście na czterech łapkach.

15. Szkoła latania 

16. Wigilijna przystań 

17. Wzgórze Świątecznych Życzeń 

18. Żona nazisty 

Akcja powieści "Łabedź" rozgrywa się w podbydgoskim wówczas Fordonie.

To poruszająca opowieść o sile rodzinnych więzi, o woli życia, nadziei i miłości, trwających nawet w obliczu okrucieństw wojny.

Jest rok 1938.

Młodziutka Anna Łabędź przygotowuje się do rozpoczęcia nauki w warszawskiej szkole pielęgniarskiej. 

Dziewczyna ma ambitne plany i jest zdecydowana walczyć o marzenia, dlatego zatrudnia się w kawiarni, by zarobić pieniądze na nowy etap życia. 

Początkowo wszystko układa się po jej myśli, ale Fortuna bywa ślepa.

Anna musi stawić czoła sytuacjom, na które żaden człowiek nie jest w stanie się przygotować, oraz dokonać wyboru między wiernością wobec więzów krwi a zakazaną miłością. 

Na jej drodze staje bowiem tajemniczy Niemiec. 

Dziewczyna, znając przywiązanie swojego ojca do wartości narodowych, czuje się podczas spotkań z ukochanym tak, jakby zdradzała rodzinę. 

Mężczyzna natomiast wie, że naziści zabiliby go, gdyby dowiedzieli się o jego relacji z Polką.

Wiszące w powietrzu widmo wojny postawi ich oboje w obliczu dramatycznego wyboru.

Moje dawne Skrwilno

 

Aleksander Ziółkowski,
Zygmunt Ciepliński,
Andrzej Ziółkowski 

Moje dawne Skrwilno

Wydawnictwo Naukowe ASKON 

Warszawa 2013

Sygnatura SIRr VIII/In-Skrwilno-1

Ta niezwykła publikacja, której część powstała w rękopisie siedemdziesiąt lat temu, dotyczy lat trzydziestych i czterdziestych XX wieku.

Składa się ze wspomnień dwóch osób.

Aleksander Ziółkowski (192-2004), urodził się w Skrwilnie i mieszkał tu do połowy 1946 roku.

W latach 1950-1951 sporządzał kilkadziesiąt stron notatek z młodości. 

Pisał tylko dla siebie i niczego nie ujawniał, ze względu na swą przeszłość żołnierza Armii Krajowej.

Zygmunt Ciepliński (ur. 1932- ) przeczytał te wspomnienia 2011 roku, jako redaktor tekstu.

Pod ich wpływem również on opisał swoje wspomnienie Skrwilna z okresu okupacji i okresu powojennego do 1947 roku.

Wspomniał między innymi o akcji zbrojnej podziemia antykomunistycznego z 12 listopada 1947 roku w Okalewie.

Temu wydarzeniu poświęcona jest trzecia część książki autorstwa Andrzeja Ziółkowskiego. 

Autor opracowania ujawnił ukryta prawdę o wypadkach lat czterdziestych  związanych z umacnianiem się władzy ludowej.

Historia została bardzo starannie udokumentowana szeregiem dokumentów wplecionych w tekst narracji.

Jan Mohn

 

Anna Zakrzewska

Jan Mohn : nasz bohater (z Torunia) : 1898-1945 

Wydawca: Publisher's Edition

Toruń 2021

Sygnatura SIRr IIIB/Mohn Jan

Jan Mohn urodził się w Sztumskim Polu w 1898 roku.

W czasie I wojny światowej walczył w armii niemieckiej.

W 1918 roku wstąpił do Błękitnej Armii gen. Józefa Hallera we Francji.

W 1921 roku zamieszkał w Toruniu.

Był robotnikiem sezonowym przy wyładunku barek i wydobywaniu żwiru z Wisły.

Pracował jako woźnica w Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim.

W 1939 roku brał udział w Bitwie nad Bzurą.

W okresie okupacji nawiązał kontakt z członkami rozmaitych polskich organizacji konspiracyjnych w Toruniu.

Współpracował blisko z Polska Armia Powstania.

Został aresztowany przez Niemców 2 listopada 1943 roku.

Został skazany na karę śmierci, która zamieniono na obóz koncentracyjny w Dachau.

Zmarł w Dachau 18 maja 1945 roku, już po wyzwoleniu obozu.

Bohaterowie z gmin Sompolno i Wierzbinek w latach 1939-1947

 

Agata i Krzysztof Żabierkowie

Bohaterowie z gmin Sompolno i Wierzbinek w latach 1939-1947 

Wszechnica Edukacyjna i Wydawnicza Verbum

Brodnica2018

Sygnatura SIRr IIIA/143

Książka poświęcona jest szeregowym żołnierzom, którzy w okresie II wojny światowej i po jej zakończeniu walczyli o niepodległość Polski.

Publikacja ma charakter naukowy.

Autorzy przybliżają sylwetki postaci, związanych z gminami Sompolno i Wierzbinek w powiecie konińskim (woj. wielkopolskie).

Biogramy powstały w wyniku przeprowadzenia żmudnych kwerend w licznych muzeach i archiwach.

Książka podzielona jest na jedenaście rozdziałów.

Każdy rozdział dzieli się na dwie części: historyczna i biograficzną.

1. Przygotowania do wojny
2. Kampania polska 1939 roku
3. Okupacja niemiecka
4. Niewola sowiecka
5. Ludobójstwo katyńskie
6. Polskie siły Powietrzne na Zachodzie
7. I Dywizja Pancerna gen. Maczka
8. Ludobójstwo dokonane przez UON-UPA na ludności cywilnej
9. Powstanie Warszawskie 1944 roku
10. Armia Polska w ZSRR
11. Walki antykomunistyczne na terenie gmin Sompolno i Wierzbinek

Komandor Bolesław Romanowski

 

autor: Sławomir Łaniecki

tytuł: Komandor Bolesław Romanowski 

Oficyna Wydawnicza FINNA

Gdańsk 2004

Sygnatura SIRr IIIB/Romanowski Bolesław

Bolesław Romanowski (1910-1968) to legenda Polskiej Marynarki Wojennej.

Dowodził okrętami podwodnymi.

W czasie II wojny światowej przedarł się na ORP Wilk do Wielkiej Brytanii.

Tu dowodził ORP Jastrząb i ORP Dzik.

Odniósł wiele sukcesów na Morzu Śródziemnym

Po powrocie do Polski był aresztowany i represjonowany.

Służbę zakończył jako dowódca żaglowca Zawisza Czarny. 

Autorem biografii jest dr Sławomir Łaniecki - historyk z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy oraz dyrektor Muzeum Ziemi Krajeńskiej w Nakle.

Jest on autorem, współautorem i redaktorem wielu publikacji dostępnych w Książnicy Kopernikańskiej:

• Bydgoszcz przemysłowa dawniej i dziś : przemysł bydgoski jako produkt kulturalny i turystyczny
• Dzieje Brześcia Kujawskiego i Ziemi Brzeskiej. T. 1, do roku 1918
• Dzieje Brześcia Kujawskiego i ziemi brzeskiej : praca zbiorowa. T. 2, 1918-1989
• Dzieje Samsieczna : historia wsi, kościoła, szkoły i mieszkańców 
• Dzieje Szubina i okolic
• Komandor Bolesław Romanowski
• Kronika nakielska
• Leksykon Krajny
• Nadnoteckie pałace, dwory, folwarki Krajny i Pałuk
• Nakło nad Notecią
• Ochrona dziedzictwa kulturowego na terenie województwa kujawsko-pomorskiego : doświadczenie, stan obecny, perspektywy : praca zbiorowa
• Pałace, dwory i folwarki powiatu nakielskiego
• Przez przeciwności do gwiazd : generał brygady pilot Stanisław Skalski : biografia asa myśliwskiego czasów II wojny światowej 
• Słownik biograficzny uczestników Powstania Wielkopolskiego Frontu Północnego (nadnoteckiego) 1918-1919 

 

Wspomnienia toruńskich kombatantów - Część II

 

Wspomnienia toruńskich kombatantów

Część II

Toruń 2016

Sygnatura SIRr VIb/8-69t.2

Antologia "Wspomnienia toruńskich kombatantów. Część II" została sfinansowana ze środków Gminy Miasta Toruń.

W książce zebrano wspomnienia piętnastu toruńskich kombatantów i kombatantek.

Są wśród nich żołnierze i cywile, którzy cierpieli i walczyli w imię patriotyzmu, wolności i miłości Ojczyzny.

Autorzy należą dziś do związków kombatanckich takich jak Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej i Związek Sybiraków.

Antologia składa się ze wspomnień następujących osób:

1. Zdzisław Jankowiak
2. Anna Jóźwik z domu Chądzyńska
3. Zofia Michalina Kalisz z domu Wierzyńska
4. Irena Kantorska-Schick
5. Jerzy Kaźmierczak
6. Jadwiga Krokowska
7. Krystyna Maciejewska-Buniak
8. Antoni Maciejewski
9. Leszek Masłowski
10. Jerzy Roth
11. Janina Sewerniak
12. Danuta Szelatyńska z domu Głowacz
13. Feliks Świerczek
14. Krzysztof Wołk
15. Kazimierz Zblewski

Zaprezentowane wspomnienia poświęcone są w tomie drugim przede wszystkim okupacji sowieckiej Kresów, wojennemu i powojennemu terrorowi stalinowskiemu, łagrom, deportacjom roku 1940 i 1945, wywózkom na Sybir i do Kazachstanu.

Są również wspomnienia dotyczące zbrojnego oporu przeciwko okupacji niemieckiej.

Stefan Cosban-Woytycha, Ryszard Sobczak - Dywersja i sabotaż na Pomorzu Gdańskim 1939-1945

 

Stefan Cosban-Woytycha
Ryszard Sobczak

Dywersja i sabotaż na Pomorzu Gdańskim 1939-1945

Wydawnictwo Poligraf

Brzezia Łąka 2017

Sygnatura SIRr VIb/8-71

W opracowaniu przedstawiono różne metody walk dywersyjno-sabotażowych, jakie stosowały polskie organizacje niepodległościowe w walce z Niemcami na Pomorzu Gdańskim.

Autorzy monografii oparli się na szerokiej bazie źródłowej i wykorzystali szereg dokumentów, pamiętników, wspomnień i artykułów naukowych.

Książka przynosi wiele nowych ustaleń dotyczących akcji dywersyjnych i sabotażu gospodarczego.

Akcje dywersyjno-sabotażowe licznych na Pomorzu Gdańskim organizacji podziemnych przyczyniły się do osłabienia niemieckiego potencjału militarnego.

Miały również wpływ psychologiczny na społeczeństwo niemieckie, gdyż przeprowadzano je na terenach wcielonych do Rzeszy.

W książce opisano sytuację na Pomorzu Gdańskim w przededniu wojny i w jej początkowym okresie.

Opisano początki ruchu partyzanckiego w Borach Tucholskich i życie partyzanckie w leśnych bunkrach i schronach.

Zwrócono również uwagą na rekrutację i szkolenie organizacji paramilitarnych w przededniu wybuchu wojny.

Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół', Związek Strzelecki, Tajna Organizacja Wojskowa "Grunwald" miały duży udział w szkoleniu wojskowym, szkoleniu dywersyjnym, szkoleniu wywiadowczym i szkoleniu na potrzeby sabotażu.

W okresie wojny dużą rolę odegrał oczywiście Związek Walki Zbrojnej  i Armia Krajowa, ale i mniejsze oddziały partyzanckie jak "Świerki",  Polska Armia Powstania, Gryf Pomorski, Komenda Obrony Polski.

Autorzy opracowania opisali terror i masowe niemieckie zbrodnie na Pomorzu Gdańskim w początkowym okresie wojny,

Kolejne rozdziały książki były poświęcone rozmaitym metodom walki dywersyjnej i sabotażu.

Opisano akcje dywersyjno-sabotażowe przeciwko niemieckiemu przemysłowi zbrojeniowemu.

Wielką rolę odegrał sabotaż zwłaszcza w zakładach amunicyjnych.

Opisano akcje dywersyjno sabotażowe przeciwko transportowi niemieckiemu.

Pomorscy partyzanci przeprowadzali akcje wymierzone w niemiecką kolej oraz napady na transporty rolno-spożywcze.

Opisano również akcje sabotażowe wymierzone w administrację niemiecką i agentów gestapo.

Opisano sabotaż i dywersję w niemieckich zakładach pracy, w przemyśle i rolnictwie.

Przejawem sabotażu gospodarczego było też wyrządzanie  szkód i niszczenie sprzętu kolejowego, drogowego i lotniczego.

Osobno opisano działalność dywersyjno-sabotażową przeciwko niemieckiemu przemysłowi stoczniowemu i przeciwko niemieckim statkom i okrętom

Na zakończenie opracowania opisano ściganie sprawców sabotażu i dywersji przez niemiecki wymiar sprawiedliwości.

Represje obejmowały osoby świeckie i duchownych.

Cennym uzupełnieniem monografii są załączone do niej tabele przedstawiające wyniki akcji sabotażowych, efekty działań dywersyjnych, zestawienie akcji dywersyjnych przeciwko niemieckiej  kolei i zestawienie akcji sabotażowych wymierzonych w przemysł stoczniowy.

Jan Bochen, Adam Lewandowski - "Ci, co nie zawiedli"

 

Jan Bochen
Adam Lewandowski

"Ci, co nie zawiedli"
Toruńscy nauczyciele i pracownicy oświaty w latach wojny i okupacji hitlerowskiej 1939-1945
Martyrologia

Wydawnictwo:
Pracownia Sztuk Plastycznych

Toruń 2013

Sygnatura SIRr IIIA/95

Polecana dziś książka ma bardzo ciekawą historię/

Opracowanie poświęcone martyrologii nauczycieli toruńskich było przygotowywane od 1969 roku.

Pracę badawcze, źródłowe i dokumentacyjne prowadziła Komisja Historyczna Koła Nauczycielskiego Zarządu Oddziału Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Toruniu.

Ustalanie list aresztowanych, wiezionych i pomordowanych trwało do 1984 roku.

Równolegle nad badaniami nad tomem poświęconym martyrologii przygotowywano również tom poświęcony wkładowi nauczycieli w walkę z okupantem, tajne nauczanie i udział w ruchu oporu oraz w odbudowę szkolnictwa po zakończeniu II wojny światowej.

Prace Komisji Historycznej Koła Nauczycielskiego ZBoWiD w Toruniu trwały 15 lat.

Pozostały po niej maszynopisy.

Jeden z nich odnalazła Elżbieta Wykrzykowska (dyrektor Biblioteki Pedagogicznej w Toruniu) i przekazała Alojzemu Lechowi Kowalskiemu (emerytowanemu nauczycielowi i dyrektorowi toruńskich szkół).

Alojzy L. Kowalski opracował zniszczony maszynopis, przepisał i dokonał wyboru tekstów.

Dzięki wsparciu Urszuli Polak (prezesa Oddziału Związku Nauczycielstwa Polskiego w Toruniu) udało się pozyskać dofinansowanie finansowe na publikację książki ze strony Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Gminy Miasta Toruń, Starostwa Powiatu Toruńskiego i Oddziału Związku Nauczycielstwa Polskiego w Toruniu.

Książka zawiera obszerne biogramy nauczycieli i pracowników oświaty z Torunia, którzy stracili życie w latach okupacji hitlerowskiej 1939-1945.

Autorzy opracowali życiorysy 109 osób.

Najwięcej z nich zostało rozstrzelanych w lesie Barbarka i Lulkowo jeszcze w 1939 roku.

Równie dużo osób zginęło w obozach koncentracyjnych: Buchenwald, Dachau, Mauthausen-Gusen, Sachsenhausen, Oświęcim-Brzezinka, Stutthof.

Wielu nauczycieli oddało swe życie w trakcie kampanii wrześniowej 1939 roku.

Andrzej Cieśla - Wybrane "Z przeszłości w przyszłość"

Andrzej Cieśla

Wybrane "Z przeszłości w przyszłość"

Wydawca: Związek Nauczycielstwa Polskiego. Oddział Toruń

Toruń 2020

Sygnatura SIRr IIIA/137

 

Andrzej Cieśla (1955-2020) był samorządowcem i nauczycielem.

W latach 2006-2020 pełnił urząd burmistrza Aleksandrowa Kujawskiego.

Z wykształcenia był historykiem, posiadał stopień doktora nauk humanistycznych.

Zajmował się badaniami nad dziejami oświaty i historią Aleksandrowa Kujawskiego.

W Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu dostępnych jest kilkanaście książek, których był autorem lub współautorem:

1. Aleksandrów Kujawski : zarys dziejów / pod red. Andrzeja Cieśli ; [teksty Andrzej Cieśla et al. ; zdjęcia Andrzej Cieśla et al.]. - Aleksandrów Kujawski ; Toruń : Polskie  Wydawnictwa Reklamowe 2009. 
2. Eksterminacja nauczycieli województwa włocławskiego w latach okupacji hitlerowskiej 1939-1945 / [Andrzej Cieśla, Mirosław Krajewski, Mieczysław Słomski]. - Włocławek : Zarząd Okręgu Związku Nauczycielstwa Polskiego, 1985.
3. Oni tworzyli historię : aleksandrowski słownik biograficzny. T. 1 / pod redakcją Andrzeja Cieśli ; teksty: Andrzej Cieśla, Jerzy Erwiński, Piotr Miernik, Robert Stodolny. - Aleksandrów Kujawski : Miejskie Centrum Kultury 2016.
4. Oni tworzyli historię : aleksandrowski słownik biograficzny. T. 2 / pod redakcją Tomasza Krzemińskiego ; teksty: Andrzej Cieśla, Ewelina Fuminkowska, Tomasz Krzemiński, Piotr Miernik, Przemysław Nowicki, Zbigniew Sołtysiński. - Aleksandrów Kujawski : Miejska Biblioteka Publiczna im. Marii Danilewicz Zielińskiej 2021.
5. "Pogranicze Czarnych Orłów" : dawne podziały zaborowe ziem polskich w perspektywie historycznej, społecznej i kulturowej : materiały pokonferencyjne / pod red. Andrzeja Cieśli i Tomasza Krzemińskiego ; Burmistrz Aleksandrowa Kujawskiego [et al.]. - Aleksandrów Kujawski : Urząd Miejski 2013.
6. Powiat aleksandrowski : niezwykłe miejsca pod dachem nieba... / [zdj. Marcin Karasiński, Cezary Krauze, Marcin Strych ; tekst Andrzej Cieśla ; tł. Dorota Sobierajska (jęz. ang.), Lech Zieliński (jęz. niem.)]. - Toruń : Polskie Wydawnictwa Reklamowe cop. 2009.
7. Powiat aleksandrowski : niezwykłe miejsca pod dachem nieba... / [zdj. Marcin Karasiński ; tekst Andrzej Cieśla ; tł. Dorota Sobierajska (ang.), Lech Zieliński (niem.)]. - Toruń : Polskie Wydawnictwa Reklamowe cop. 2006.
8. Powiat aleksandrowski / [zdj. Marcin Karasiński ; tekst Andrzej Cieśla ; tł. Dorota Sobierajska]. - Toruń : Wydawnictwo PWR 2003.
9. Spotkanie dwóch cesarzy w Aleksandrowie : z dziejów miasta i regionu w okresie zaborów : materiały pokonferencyjne / pod red. Andrzeja Cieśli. - Aleksandrów Kujawski : Miejska Biblioteka Publiczna im. Marii Danilewicz Zielińskiej 2007.
10. Sześć narodów, pięć kultur, jedno miasto, wspólne losy... : materiały pokonferencyjne / pod red. Andrzeja Cieśli ; Miejska Biblioteka Publiczna im. Marii Danilewicz Zielińskie w Aleksandrowie Kujawskim. - Aleksandrów Kujawski : Miejska Biblioteka Publiczna im. Marii Danilewicz Zielińskiej 2008.
11. Tajna oświata i martyrologia nauczycieli w powiecie nieszawskim w okresie okupacji hitlerowskiej 1939-1945 / Andrzej Cieśla, Katarzyna Kadzidłowska. - Włocławek ; [Toruń : Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury] 2003.
12. Tajna oświata i martyrologia nauczycieli w powiecie nieszawskim w okresie okupacji hitlerowskiej 1939-1945 / Andrzej Cieśla, Katarzyna Kadzidłowska. - Włocławek ; [Toruń : Centrum Animacji Kultury] 2002.
13. Wojna i okupacja w Aleksandrowie Kujawskim i na Kujawach (1939-1945) : materiały pokonferencyjne / pod red. Andrzeja Cieśli ; Miejska Biblioteka Publiczna im. Marii Danilewicz Zielińskiej w Aleksandrowie Kujawskim. - Aleksandrów Kujawski : Miejska Biblioteka Publiczna im. Marii Danilewicz Zielińskiej 2009.
14. Wybrane "Z przeszłości w przyszłość" / Andrzej Cieśla ; Związek Nauczycielstwa Polskiego. Oddział Toruń. - Toruń : Związek Nauczycielstwa Polskiego. Oddział Toruń 2020.
15. Z dziejów Ochotniczej Straży Pożarnej w Aleksandrowie Kujawskim 1905-2015 / Andrzej Cieśla. - Aleksandrów Kujawski : [s.n.] 2015.
16. Związek Nauczycielstwa Polskiego w województwie warszawskim w okresie Drugiej Rzeczypospolitej / Andrzej Cieśla. - Toruń : Wydaw. Adam Marszałek, cop. 2000.

W 2005 roku Andrzej Cieśla opublikował rozprawę "Z przeszłości w przyszłość. Związek Nauczycielstwa Polskiego na Kujawach i Pomorzu 1905-1920-2005".

Książka >>Wybrane "Z przeszłości w przyszłość" << ukazała się pośmiertnie.

Wydano ją z okazji odsłonięcia w Parku Pamięci w Toruniu płyty upamiętniającej zamordowanych jesienią 1939 roku polskich nauczycieli.

Był to fragment masowej akcji ludobójstwa pomorskiej elity przez Niemców, nazywany dziś Zbrodnią Pomorską 1939.

W publikacji wykorzystano rozdziały z książki "Z przeszłości w przyszłość" poświęcone okresowi okupacji.

W opracowaniu opisano eksterminację pomorskich nauczycieli w latach okupacji hitlerowskiej 1939-1945.

Zamieszczono listę strat osobowych pracowników oświaty województwa pomorskiego w czasie II wojny światowej.

Ogółem w czasie wojny zginęło 1395 nauczycieli , z czego 560 osób w wyniku egzekucji i 350 osób w obozach koncentracyjnych.

Największe nasilenie mordów miało miejsce w 1939 roku, kiedy to zginęło 730 nauczycieli.

W książce przedstawiono też funkcjonowanie tajnej oświaty i działania nauczycielskiego ruchu oporu.

Publikacja została dofinansowana z budżetu Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

 

Krzysztof Drozdowski

Wojenne sekrety Bydgoszczy

Agencja Wydawnicza CB

Warszawa 2019

Sygnatura SIRr VIII/B-67

Krzysztof Drozdowski jest rodowitym bydgoszczaninem, historykiem, społecznikiem, miłośnikiem fotografii.

Jest członkiem Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy.

Jest autorem wielu książek i kilkudziesięciu  artykułów.

W Książnicy Kopernikańskiej dostępne są następujące jego publikacje:

• Bydgoska architektura militarna w latach 1772-1945 / Krzysztof Drozdowski. – Warszawa : Agencja Wydawnicza Cinderella Books Andrzej Zasieczny 2017. 
• Bydgoszcz wita Armię : wizyta marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza w Bydgoszczy / Krzysztof Drozdowski. – Bydgoszcz : Wydawnictwo Tekst Sp. z o.o. 2013. 
• Graudenz 1945 : ostatnie tchnienie / Krzysztof Drozdowski. – Poznań ; Luboń : Wydawnictwo „Pomost” 2014. 
• Pomorskie tajemnice III Rzeszy / Krzysztof Drozdowski. – Warszawa : Agencja Wydawnicza CB 2019. 
• Wojenne sekrety Bydgoszczy / Krzysztof Drozdowski. – Warszawa : Agencja Wydawnicza CB 2019. 
• Z lotu ptaka : Bydgoszcz na fotografii lotniczej w latach 1911-1945 / Krzysztof Drozdowski. – Warszawa : Agencja Wydawnicza CB 2018.

Książka "Wojenne sekrety Bydgoszczy" złożona jest z kilkudziesięciu tekstów, z których każdy stanowi osobną historię.

Odkrywają one nieznane i intrygujące fakty z przeszłości miasta.

Są wśród nich tematy anegdotyczne i materiały na osobne książki.

Przeczytamy więc o asach polskiego wywiadu i tajemnicy nazistowskiego złota, o zamachu na Hitlera i budowie schronu dla władz miasta w latach 50-tych.

Wydarzenia opisane są przystępnym stylem.

Część wątków poruszał autor wcześniej na łamach bydgoskiej prasy.

Całość urozmaica kilkadziesiąt zdjęć dokumentalnych.

Spis treści:

1. Donos na pomnik marszałka
2. Związki gen. Józefa Dowbora Muśnickiego z Bydgoszczą
3. Naczelnik wykraczał poza ramy
4. Bydgoszczanie linczują prezydenta
5. Wacław Wawrzyniak - do końca na posterunku
6. Weźcie stryczek i się powieście
7. Ella Harder. Fordońska linia obrony majora Jerzego Sosnkowskiego
8. Bydgoszczanie na FON
9. "Dał Polsce wolność, granice, moc i szacunek..."
10. Jak "Alicja" zdobyła bydgoskie lotnisko (mit wyzwolenia)
11. Bydgoskie żagle zostały na rejach
12. Bydgoscy ułani się bawią. Nocne życie kawalerzystów z Błonia
13. Bracia poszli na śmierć
14. Walkiria w Brombergu
15. Wieża spadochronowa
16. Szpiedzy na bydgoskim lotnisku
17. Nazistowskie złoto w Bydgoszczy
18. Bydgoszczanin z Wehrmachtu
19. Bydgoszcz wita Armię
20. Zakład Amunicji Lotniczej - Luftamunitionsanstalt 1/II Bromberg
21. Tajny schron Prezydenta
22. Reichsführer SS Heinrich Himmler z wizytą w Brombergu
23. Sekretne życie bydgoskich masonów
24. Czy reparacje wojenne to mit?
25. Orkiestry wojskowe na start!
26. Mjr Jan Henryk Żychoń - legenda wiecznie żywa

Franciszek Beciński - Pochód czarnego krzyża

 

Franciszek Beciński

Pochód czarnego krzyża

Wydawnictwo Urbański

Toruń 2006

Sygnatura SIRr W/R/Bec60

W Informatorium uruchomiliśmy Mini-Wypożyczalnię Beletrystyki Regionalnej „Żółty Regał”.  Jest to specjalny dział z powieściami, których fabuła została osadzona w województwie kujawsko-pomorskim. Oferujemy kryminały, romanse, powieści obyczajowe, powieści historyczne i powieści młodzieżowe. Mini-Wypożyczalni towarzyszy również profil @zoltyregal na Instagramie.

Książkę poprzedza wstęp Anny Skrzypińskiej poświęcony Franciszkowi Becińskiemu (1897-1975) i jego twórczości.

Pisarz urodził się w rodzinie chłopskiej w Pilichowie na Kujawach (powiat radziejowski).

Wykształcił się na kowala.

Od dziecka wykazywał ogromne zainteresowanie literaturą.

Pisał wiersze i opowiadania.

Debiutował na łamach inowrocławskiego "Dziennika Kujawskiego" w 1927 roku.

Jeszcze przed wojną jego poezja zdobyła popularność i uznanie w środowisku kujawskiej inteligencji.

Po wojnie dopiero w latach 60-tych zaczęto znowu drukować jego utwory.

Pod koniec życia znowu doczekał się sławy i uznania.

Nazywano go "piewcą Kujaw".

W Książnicy Kopernikańskiej dostępne są jego następujące książki:

• Liść z polnej gruszy / Franciszek Beciński ; wybór wierszy, oprac. i wstęp Wanda Szkulmowska. - Bydgoszcz : Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne 1968.
• Melodie ziemi / Franciszek Beciński ; wybór, oprac. i posł. Wanda Szkulmowska ; rzeźby w drewnie Jan Centkowski. - Warszawa : Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza dr. 1973.
• Pochód czarnego krzyża / Franciszek Beciński. - Toruń : Wydawnictwo Urbański 2006.
• Wesele na Kujawach / Franciszek Beciński ; wstęp, oprac. nauk. Ewa Arszyńska. - Włocławek : Dobrzyńsko-Kujawskie Towarzystwo Kulturalne : Towarzystwo Miłośników Kujaw w Radziejowie 1996.
• Wybór poezji / Franciszek Beciński ; wybór wierszy, oprac. i szkic o życiu i twórczości poety Wanda Szkulmowska. - Radziejów : Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna im. Franciszka Becińskiego 2004.

"Pochód czarnego krzyża" to pamiętnik prowadzony między sierpniem 1939 a lipcem 1940 roku.

Opisuje w dzienniku tragiczne losy mieszkańców Pilichowa, Radziejowa i Osięcin.

Opisuje losy uciekinierów z Pomorza i Kujaw, którzy zatrzymywali się w jego zagrodzie.

Utwór cechuje wysoki poziom literacki.

Książka stanowi pierwszą publikację zapisków, które ponad 60 lat przeleżały w rękopisie.

Józef Nowakowski - Wolność przynieśli nam w darze

 

Józef Nowakowski

Wolność przynieśli nam w darze

Słownik biograficzny bądkowian na stulecie odzyskania Niepodległości

Wydawca: Instytut Technologii Eksploatacji - PIB

Radom 2018

Sygnatura SIRr IIIA/134

Józef Nowakowski ukończył studia historyczne na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Blisko 40 lat pracował jako nauczyciel w placówkach oświatowych na terenie gminy Bądkowo.

Za swoje zaangażowanie w edukację regionalną dzieci i młodzieży oraz promowanie edukacji na wsi otrzymał Nagrodę Ministra Edukacji Narodowej, Nagrodę Kryształowej Koniczyny i tytuł Kujawsko-Pomorskiego Lidera Edukacji.

Prowadził również nieodpłatnie zajęcia dla seniorów z historii, genealogii i heraldyki.

Był redaktorem samorządowej gazety "Nasze sprawy i sprawki".

Był inicjatorem ustanowienia herbu, flagi i pieczęci Gminy Bądkowo.

Jest autorem wielu książek poświęconych dziejom lokalnym.

Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Historycznego i wiceprezesem Kujawsko-Pomorskiego Stowarzyszenia w Redczu Krukowym.

Był radnym powiatu aleksandrowskiego.

Został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi i honorowa odznaką Zasłużony dla Powiatu Aleksandrowskiego.

Słownik biograficzny bądkowian " Wolność przynieśli nam w darze" został wydany na stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości.

Jest świadectwem prawdy, że nawet w takich małych miejscowościach jak Bądkowo żyli wspaniali ludzi, którzy swym zżyciem, praca i walką pisali dzieje swojej Małej Ojczyzny.

Książka przywraca pamięć o nieznanych lub zapomnianych mieszkańcach gminy Bądkowo.

W słowniku znalazły się obszerne biogramy 155 bądkowian.

Zostały one podzielone na cztery rozdziały:

Rozdział I - Przedrozbiorowe dzieje bądkowskiej gminy do roku 1795

Rozdział II - Wolność przynieśli nam w darze i podjęli się trudu odbudowy kraju po latach rozbiorów i niewoli aż do wybuchu II wojny światowej

Rozdział III - Starali się wykonać niewykonalne zadanie walcząc na wszystkich frontach II wojny światowej od 1 września do 9 maja 1945 roku

Rozdział IV - Odbudowali naszą gminę ze zniszczeń wojennych, aby potem ją rozwijać i rozsławiać swoja codzienna pracą i dokonaniami

Publikacja została dofinansowana z budżetu Województwa Kujawsko-Pomorskiego

 

Pomorzanie w Wehrmachcie

 

Pomorzanie w Wehrmachcie

Materiały z XXI sesji naukowej w Toruniu w dniu 3 listopada 2011 roku

pod redakcją Jana Szilinga

Wydawca: Fundacja Generał Elżbiety Zawackiej

Toruń 2012

Sygnatura SIRr VIb/8-75

Książka prezentuje referaty wygłoszone na konferencji poświęconej losom Polaków z Pomorza Gdańskiego, którzy posiadali III grupę niemieckiej listy narodowościowej (Deutsche Volksliste) i zostali wcieleni do Wehrmachtu.

Problem obowiązkowej służby wojskowej w wojsku niemieckim Polaków z III grupy niemieckiej listy narodowościowej ciągle budzi żywe emocje społeczne.

Prezentowane referaty w sposób wszechstronny i bezstronny wyjaśniają trudne i bolesne aspekty życia pod niemiecką okupacją i metody polityki narodowościowej III Rzeszy.

1. Jarosław Centek - Polacy w armiach zaborczych w latach pierwszej wojny światowej
2. Jan Sziling - Pomorzanie w Wehrmachcie
3. Danuta Drywa - Polacy z III grupy DVL w obozie koncentracyjnym Stutthof z powodu odmowy służby wojskowej w Wehrmachcie
4. Sylwia Grochowina - Pomorzanie - żołnierze Wehrmachtu w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie
5. Janusz Łopuszański, Hanna Matuszewicz - Ucieczki Polaków z Wehrmachtu i Organizacji Todta w Norwegii w latach drugiej wojny światowej
6. Włodzimierz Jastrzębski - Przyczynek do losów Polaków z Pomorza w Wehrmachcie. Straty Imienne i okoliczności śmierci
7. Sylwia Bykowska - Problem niemieckiej listy narodowościowej na Pomorzu w raportach Delegatury Rządu Rzeczypospolitej na Kraj ze szczególnym uwzględnieniem poboru Polaków do Wehrmachtu
8. Stanisław Salmonowicz - Zapomniany "Projekt Apelu Radiowego do Polaków Ziemi Pomorskiej" z 1942 roku
9. Andrzej Bogucki - Kalikst Piechocki (1924-2008). Żołnierz dwóch armii

Bitwa o Bydgoszcz 1945 : walki, wspomnienia, relacje

 

Bitwa o Bydgoszcz 1945
Walki, wspomnienia, relacje

Redakcja naukowa: Łukasz M. Nadolski

Wydawca: : Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy

Bydgoszcz 2015

Sygnatura SIRr VIII/B-65

Bitwa o Bydgoszcz w 1945 roku jest jednym z najważniejszych wydarzeń militarnych w dziejach miasta nad Brdą.

Poświęcona bitwie publikacja jest dziełem wieloletnich poszukiwań historyków i entuzjastów informacji na temat walk ze stycznia 1945 roku.

Pierwsza część książki przedstawia historyczny opis wal.

Autorzy wykorzystali bogate materiały archiwalne.

Dotarli nawet do Łotewskiego Archiwum Narodowego.

Bitwa toczyła się na obszarze Cierpice - Inowrocław - Nakło - Pruszcz - Cierpice.

Część pierwsza składa się z następujących rozdziałów:

• Krzysztof Drozdowski - Zarys historii niemieckiego garnizonu Bydgoszczy w czasie II wojny światowej
• Łukasz Nadolski - otoczeni przez wrogów. III Rzesza na przełomie 1944 i 1945 roku
• Łukasz Nadolski - Bitwa o Bydgoszcz 1945
• Łukasz Nadolski - Przeciwnicy
• Łukasz Nadolski - Bój
• Arkadiusz Kaliński - Działania lotnicze w rejonie Bydgoszczy na początku 1945 roku

Część druga książki składa się z relacji naocznych świadków walk.

Są to relacje zarówno żołnierzy jak i cywilów.

Prezentują one różne punkty widzenia.

Przeczytamy więc wspomnienia Polaków i wspomnienia Niemców.

Książka została wydana na wysokim poziomie edytorskim

Obfituje w archiwalne zdjęcia i plany.

 

Krzysztof Drozdowski - Pomorskie tajemnice III Rzeszy

 

Krzysztof Drozdowski

Pomorskie tajemnice III Rzeszy

Agencja Wydawnicza CB

Warszawa 2019

Sygnatura SIRr VIb/8-76

 

Krzysztof Drozdowski jest rodowitym bydgoszczaninem, historykiem, społecznikiem, miłośnikiem fotografii.

Jest członkiem Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy.

Jest autorem wielu książek i kilkudziesięciu  artykułów.

W Książnicy Kopernikańskiej dostępne są następujące jego publikacje:

1 - Bydgoska architektura militarna w latach 1772-1945 / Krzysztof Drozdowski. - Warszawa : Agencja Wydawnicza Cinderella Books Andrzej Zasieczny 2017.

2 - Bydgoszcz wita Armię : wizyta marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza w Bydgoszczy / Krzysztof Drozdowski. - Bydgoszcz : Wydawnictwo Tekst Sp. z o.o. 2013.

3 - Graudenz 1945 : ostatnie tchnienie / Krzysztof Drozdowski. - Poznań ; Luboń : Wydawnictwo "Pomost" 2014.

4 - Pomorskie tajemnice III Rzeszy / Krzysztof Drozdowski. - Warszawa : Agencja Wydawnicza CB 2019.

5 - Wojenne sekrety Bydgoszczy / Krzysztof Drozdowski. - Warszawa : Agencja Wydawnicza CB 2019.

6 - Z lotu ptaka : Bydgoszcz na fotografii lotniczej w latach 1911-1945 / Krzysztof Drozdowski. - Warszawa : Agencja Wydawnicza CB 2018.

Książka "Pomorskie tajemnice III Rzeszy" odkrywa nieznane historie, zagadki, tajemnice i sekrety, które nie miały nigdy zostać odkryte i ujawnione.

Pomorze Nadwiślańskie było w okresie II wojny światowej świadkiem niezliczonych zbrodni niemieckich.

Wiele z nich nadal wymaga zbadania.

W książce znajdziemy jednak przede wszystkim opis mniej oczywistych i nieznanych do tej pory wydarzeń, sensacji i ciekawostek.

Lektura opracowania przynosi informacje m.in. na temat tajnego archiwum Heinricha Himmlera dotyczącego procesów o czary.

Przeczytamy o walkach o Grudziądz z udziałem brygady powietrzno-desantowej "Hermann Göring".

Dowiemy się o konsekwencjach zamachu na Hitlera w lipcu 1944 roku.

Nie zabraknie tajemnicy nazistowskiego złota, które w końcu 1944 roku znalazło sie w Bydgoszczy.

Wiele miejsca poświęcono projektom Wunderwaffe - cudownej broni.

Jest też rozdział o konstrukcjach lotniczych inżyniera Kurta Tanka.

Na kartach książki wspomniano o najbardziej tajemniczych prominentach III Rzeszy - H. Himmlerze, H. Kammlerze, A. Forsterze.

A to tylko kilka z wielu opisanych historii.