Królewskie miasto

 

Królewskie miasto 

Trzy stulecia przemian kultury artystycznej Torunia 1454-1793

Wystawa na 160-lecie Muzeum Okręgowego w Toruniu

Katalog

redakcja katalogu: dr Michał Kurkowski

Wydawca: Muzeum Okręgowe w Toruniu,

Towarzystwo Naukowe w Toruniu

Toruń 2021

Sygnatura SIRr XXXIIIa/19

W 2021 roku Muzeum Okręgowe w Toruniu obchodziło jubileusz 160-lecia swojego istnienia.

Z tej okazji została zaprezentowana we wnętrzach Ratusza Staromiejskiego wystawa pod tytułem "Królewskie miasto - trzy stulecia przemian kultury artystycznej Torunia 1454-1793".

Na wystawie oraz w towarzyszącym jej katalogu zaprezentowane zostały obrazy, rzeźby, dzieła rzemiosła artystycznego, dokumenty, które pozyskano dzięki życzliwości i otwartości wielu osób i instytucji.

W katalogu na ponad 300 stronach omówione zostały przez badaczy najważniejsze dzieła sztuki powstałe w Toruniu w okresie 1454-1793.

Katalog jest bogato ilustrowany dużymi kolorowymi fotografiami.

Całość poprzedzają artykuły naukowe z zakresu historii sztuki.

- Andrzej Woziński - Rzeźba w późnośredniowiecznym Toruniu

- Piotr Birecki - Sztuka jako istotny element kształtowania się wczesnonowożytnego Torunia

- Jacek Tylicki - Historia malarstwa w nowożytnym Toruniu

- Bartłomiej Łyczak - Rzeźba w Toruniu w latach 1575-1724

- Michał F. Woźniak - Złotnictwo Toruńskie w XVII w.

- Katarzyna Kolendo-Korczak - Toruń jako miasto idealne - niezachowana dekoracja malarska stropu Sali Rady Ratusza toruńskiego z 1603 roku

Toruń 100 lat Niepodległy! : z miłości ku Ojczyźnie...

 

Toruń 100 lat Niepodległy! : z miłości ku Ojczyźnie...

Opracowanie i redakcja katalogu: Katarzyna Pietrucka

Wydawca: Muzeum Okręgowe w Toruniu

Toruń 2020

Sygnatura SIRr VIII/T-A-37

Katalog towarzyszył wystawie "Toruń 100 lat Niepodległy! Z miłości ku Ojczyźnie... eksponowanej w Muzeum Okręgowym w Toruniu (Ratusz Staromiejski), w dniach 17 stycznia - 23 czerwca 2020 r.

Kuratorem prowadzącym wystawę była Katarzyna Pietrucka.

Wystawę otwarto w 100. rocznicę wkroczenia wojsk Polskich do Torunia 18 stycznia 1920 roku.

Właśnie w Ratuszu Staromiejskim nastąpiło przekazanie przez władze niemieckie kluczy do miasta nowym władzom polskim.

Ekspozycja przedstawia toruńską drogę do Niepodległości.

W przygotowanie wystawy zaangażowało się wielu specjalistów z najważniejszych instytucji kultury i nauki w Toruniu, w tym również Książnica Kopernikańska.

Eksponaty zaprezentowane w katalogu zostały pogrupowane tematycznie:

Rozdział I - Odzyskanie niepodległości przez Polskę

• I wojna światowa 1914-1918
• 14 punktów Wilsona
• Traktat wersalski i jego postanowienia
• Straty terytorialne Niemiec w kontekście Polski
• Powrót Pomorza do Polski
• Liga Narodów

Rozdział II - Droga do niepodległości Torunia

• I wojna światowa 1914-1918
• Powstanie wielkopolskie 1918-1919
• 16 Pomorska Dywizja Piechoty
• Naczelna Rada Ludowa
• Ministerstwo byłej Dzielnicy Pruskiej
• Województwo pomorskie
• Przejecie władzy w okresie międzywojennym

Rozdział III - Toruń w II Rzeczypospolitej

• Życie torunian w okresie międzywojennym

Poszczególne części katalogu zostały poprzedzone obszernymi wprowadzeniami.

Wśród zaprezentowanych pamiątek znalazły się fotografie, karykatury, grafiki, portrety, rysunki, odezwy, legitymacje, dokumenty, sztandary, mapy, plany, odznaki, guziki, zdjęcia grupowe, książki, czasopisma, ulotki, pieśni, obwieszczenia, sprawozdania, rękopisy, banknoty, okólniki, obrazy, proporce, przepustki, zaproszenia, karty wstępu, plakaty, dzienniki urzędowe, afisze, hełmy, karabiny, bagnety, szable, paszporty, instrukcje, mundury.

Katalog uzupełniają:

• kalendarium
• wspomnienia
• biogramy
• bibliografia

 

Baloniarze garnizonu toruńskiego w służbie Niepodległej

 

Cykl: 100 lat Niepodległego Torunia. Warto pamiętać

Seria: Balonowy Toruń

Baloniarze garnizonu toruńskiego w służbie Niepodległej.

Prelekcja na Facebooku Książnicy Kopernikańskiej - 13 VIII godz. 18.00 

Wystawa w Książnicy Kopernikańskiej od 13 VIII do 31 X 2020 r.

Pod wspólnym tytułem Baloniarze garnizonu toruńskiego w służbie Niepodległej  polecamy wystawę oraz prelekcję w ramach Wieczorów Toruńskich.

W siedzibie Książnicy Kopernikańskiej będzie można też pozyskać nieodpłatnie folder okolicznościowy.

Uroczyste otwarcie wystawy nastąpi w Książnicy Kopernikańskiej w czwartek 13 sierpnia o godz. 11.00.

Następnie o godz. 18.00 będzie można obejrzeć w internecie na Facebooku Książnicy Kopernikańskiej wykład Mariusza Thomasa z Towarzystwa Miłośników Torunia na temat wojsk balonowych -

https://www.facebook.com/KsiaznicaKopernikanska

Wystawa została poświęcona żołnierzom toruńskiego Batalionu Balonowego w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Powstała z okazji ponownego odsłonięcia w Toruniu Pomnika Poległym Żołnierzom Wojsk Balonowych, w setną rocznicę wojny polsko-bolszewickiej, w której baloniarze także wzięli udział, w jubileuszowym roku 100-lecia powrotu Torunia i Pomorza do Macierzy. Monument, zarówno w II RP, 5 maja 1937 r., jak i aktualnie, został umiejscowiony w Parku Miejskim na Bydgoskim Przedmieściu (uroczystości 14 VIII 2020, w przeddzień rocznicy Cudu nad Wisłą 15 VIII 1920, poprzedzi uroczyste otarcie wystawy w Książnicy Kopernikańskiej 13 VIII o godz. 11.00).

Na wystawie w siedzibie Książnicy Kopernikańskiej przy ul. Słowackiego 8 eksponujemy autentyczne i unikatowe pamiątki po żołnierzu toruńskiego batalionu balonowego (1bbal), Stanisławie Kołodziejczaku (1897-1988) - powstańcu wielkopolskim, majstrze wojskowym - mechaniku aeronautycznym (sierżancie od 1925). Użyczyła je nam Jego wnuczka, Jolanta Przybylak z Lubicza Dolnego, członkini Towarzystwa Miłośników Torunia. 

M.in. są to zdjęcia, zarówno te, wykonane z żoną (Ewą z domu Gątarską, określaną w dokumentach jako „majstrowa”) i dziećmi, (również przed pomnikiem balonowym w parku), jak i te w gronie żołnierzy, oraz życiorys, skreślony własnoręcznie, oryginalne odznaczenia jakimi go uhonorowano (m.in. Krzyż Walecznych, Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921, Wielkopolski Krzyż Powstańczy), dokumenty związane z przebiegiem służby wojskowej, np. odpis dyplomu ukończenia szkoły mechaników aeronautycznych przy Oficerskiej Szkole Aeronautycznej w Toruniu, (absolwenci uzyskiwali specjalność ślusarz-mechanik, z tytułem majstra wojskowego), także zaświadczenia z Izby Chorych 1. bbal, sygnowane przez lekarza Batalionu Balonowego kapitana dr I. Kołacińskiego, czy dokumenty wystawione przez Probostwo Garnizonu Bydgoszcz - zaświadczenie o zapowiedziach, i Parafię Matki Boskiej N. Pomocy w Bydgoszczy, odpis potwierdzający zawarcie związku małżeńskiego wówczas plutonowego 16. Pułku Ułanów Wielkopolskich w Bydgoszczy. 

Pośród zdjęć na uwagę zasługują dwa, na których utrwalono tzw. przebazowanie balonów obserwacyjnych wraz z załogą, pomiędzy okrętami MW ORP „Wilia” i „Smok”, podczas wspólnych ćwiczeń toruńskich baloniarzy z jednostkami Marynarki Wojennej, z Morskiego Dywizjonu Lotniczego w Pucku.

Pokazujemy także model hydroplanu Lioré et Olivier LeO H.13, (wykonany przez żołnierzy Morskiego Dywizjonu Lotniczego w Pucku), prezent dziadka dla wnuczki, która kontynuuje tradycje utrwalania pamięci o polskich podniebnych bohaterach, nie tylko z naszego regionu.

 Zaprezentujemy także druki z kolekcji Książnicy Kopernikańskiej, i zbiory prywatne: druki, (m.in. La Navigation Aerienne et les randonnees victorieuses du Belgica, dzieło belgijskiego pilota i baloniarza Ernesta Demuyter, wielokrotnego zwycięzcę Pucharu Gordona Bennetta), dokumenty życia społecznego, kopie odznak obserwatorów wojsk balonowych, odwzorowanie unikatowej odznaki mechanika aeronautycznego, (którą nosił m.in. S. Kołodziejczak), czy pamiątkowa odznaka Wojsk Balonowych Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie, które udostępnił Mariusz Thomas z ToMiTo.

Kopia odznaki Obserwatora Wojsk Balonowych,
kolekcja Mariusza Thomasa, fot. Arkadiusz Młodzik

Całość uzupełnią cztery repliki witrażowe - sterowca "Lech" oraz trzech balonów - "LOPP", "Tadeusz Kościuszko" i "Polonia II", wykonane w toruńskiej pracowni Sławomira Intka (pasjonata lotnictwa i wnuka powstańca wielkopolskiego - Józefa Intka).

Toruński witrażysta Sławomir Intek,
w tle jego repliki balonowe na wystawie
Baloniarze garnizonu toruńskiego w służbie Niepodległej
w Książnicy Kopernikańskiej

Wystawa będzie czynna od 13 sierpnia do 31 października 2020 r. Organizatorzy: Gmina Miasta Toruń, Książnica Kopernikańska, Towarzystwo Miłośników Torunia, Pracownia witraży Intek-Art w Toruniu.

dr Katarzyna Tomkowiak

Skarby Biblioteki Gimnazjum Akademickiego w Toruniu - wystawa w Książnicy Kopernikańskiej

 

Skarby biblioteki Gimnazjum Akademickiego w Toruniu

Wystawa i prelekcja

Kurator wystawy: Anna Mazerska

22 kwietnia 2018

Książnica Kopernikańska

W sobotę 22 kwietnia 2018 roku w Książnicy Kopernikańskiej przy ul. Słowackiego 8 w Toruniu można było obejrzeć wystawę "Skarby Biblioteki Gimnazjum Akademickiego w Toruniu".

Wystawa zorganizowana została przez pracowników Działu Zbiorów Specjalnych Książnicy w ramach Toruńskiego Festiwalu Nauki i Sztuki.

Goście mogli nie tylko obejrzeć eksponaty, ale również wysłuchać ciekawej prezentacji wygłoszonej przez Annę Mazerska - kierownika Działu Zbiorów Specjalnych.

Pierwsza część wystawy obejmowała książki gromadzone od XVI wieku przez bibliotekę Toruńskiego Gimnazjum Akademickiego, której tradycje kontynuuje Książnica Kopernikańska.

Druga część wystawy prezentowała mieszkańcom Torunia najcenniejsze zbiory Książnicy pochodzące z XV, XVI i XVII wieku.

Na wystawie zaprezentowano:

Descriptio Bibliothecae Scholae Thorunensis a. d. 1594 extructae  - papierowy rękopis z XVI wieku, autorstwa burmistrza Henryka Strobanda, zawierający opis Biblioteki Gimnazjalnej

Matrikel des Gymnasiums zu Thorn von 1600 bis 1817 - rękopiśmienna metryka uczniów Toruńskiego Gimnazjum Akademickiego, założona w 1601 roku przez rektora Konrada Bayera i kontynuowana aż do 1817 roku.

Novae scholae Torvnensis ratio doctrinae et disciplinae - najstarsza ustawa szkolna Gimnazjum Akademickiego ogłoszona w 1568 roku przez pierwszego rektora szkoły Macieja Breua, która precyzowała program nauczania i wychowania.

Gymnasii et oeconomiae scholasticae Thoruniensis instiutum et scopus - ordynacja szkolna, dotycząca zasad przyjmowania do bursy szkolnej wydrukowana w 1600 roku w toruńskiej drukarni Andrzeja Koteniusza.

Notitia Bibliothecae Thorvnensis - autorstwa rektora Piotra Jaenichena - pierwsza drukowana monografia Biblioteki Gimnazjum Akademickiego z 1723 roku

Typus Lectionum Publicarum Gymnasii Thoruniensis - plan lekcji z 1688 roku

Catalogus lectionum et operarum cum Deo in Gymnasio Thorunensi pertractandarum auctoritate Nobiliss. et Ampliss - spis zajęć i wykaz lektur dla uczniów Gimnazjum Akademickiego z 1721 roku

Exercitationes publicae semestres, studiosae in Gymnasio Thorunensi juventutis - wykaz ćwiczeń semestralnych na rok 1669/1670 przygotowany przez rektora Ernsta Königa

Dissertationes Ethicae - zbiór rozpraw filozoficznych przygotowanych w latach 1687-1689 przez uczniów gimnazjum pod kierunkiem profesora Jana Sartoriusa.

Exercitationvm Peripateticarum Libri II - podręcznik szkolny z zakresu logiki z 1602 roku autorstwa rektora Jana Regiusa

Institvtionis Literatae - najstarsze w Europie czasopismo pedagogiczne wydawane w Toruniu w latach 1586-1588 pod redakcją Ulryka Schobera

Meletemata Thorvnensia seu Dissertationes - czasopismo Toruńskiego Gimnazjum Akademickiego wydawane w latach 1726-1731 pod redakcją Piotra Jaenichena

Zur 300. jaehrigen Jubelfeier des Gymnasiums zu Thorn - fotografia z 1868 roku przedstawiajaca grono pedagogiczne i budynek Gimnazjum

Juwenalis, Satyry - rękopis papierowy z Padwy z 1460 roku

Reci z mudrcu pohanskych jakoż i z Petrrky vybrane a prelozene - pergaminowy rękopis z XV wieku

Hartmann Schedel, Das Buch der Chroniken und Geschichten - inkunabuł, "Kronika świata"  wydana w 1493 roku w Norymberdze w drukarni Antona Kobergera. Zawiera aż 1809 drzeworytów.

Globus nieba z 1551 roku - wykonany w pracowni flamandzkiego kartografa Gerarda Mercatora

Mikołaj Kopernik, De revolutionibus orbium celestium libri VI - pierwsze wydanie dzieła "O obrotach" w Norymberdze w 1543 roku

Jan Heweliusz, Machinae Coelestis - starodruk wydany w Gdańsku w 1673 roku

Zwiedzający wystawę szeroko komentowali zaprezentowany na niej XVIII-wieczny regulamin korzystania ze zbiorów biblioteki gimnazjalnej:

1. Kto chce wejść do tej lecznicy duszy, musi być w czystym obuwiu i bez płaszcza.
2. Pomiędzy półki bez pozwolenia nie wchodzić.
3. Niech proszą o książki bibliotekarza lub jego zastępcę; sami niech ich nie wyjmują i nie odkładają, lecz oddają do rąk dającego.
4. Notatki niech raczej robią ołówkiem, a nie atramentem.
5. Nikomu nie pozwala się korzystać z książek poza biblioteką, chyba że są to osoby wypróbowanej wiarygodności - i to za kaucją. Pożyczone książki w ciągu miesiąca maja być oddane, i niech się nikt nie oburza, jeżeli w razie przetrzymania zażąda się podwójnej kwoty.
6. Zła ręka niech się powstrzyma, albo ze strachu, albo ze względów religijnych.
7. Przejezdnym nie wolno przekazywać książek bez zezwolenia przełożonych.
8. Jeśli znajda się tacy, którzy będą chcieli uczęszczać do naszej biblioteki, niech wiedzą, że to miejsce nie ma być uważane za gospodę i po upływie określonych godzin niech się wynoszą.

Uzbrojenie orientalne - przyjdź, zobacz, dotknij

 

W dniach 21-25 kwietnia 2017 r. miał miejsce 17. Toruński Festiwal Nauki i Sztuki.

W jego ramach można było m.in. obejrzeć i dotknąć orientalną broń i uzbrojenie.

Jak co roku w drugiej połowie kwietnia w grodzie Kopernika można było z bliska obcować z nauką i sztuką. Ciekawą imprezę przygotowało Muzeum Historii Torunia w Domu Eskenów. W dniu 25 kwietnia można było, po wcześniejszym zarezerwowaniu miejsc, obejrzeć i dotknąć orientalną (perską, indyjską i turecką) broń i uzbrojenie ochronne ze zbiorów Muzeum.

Muzea często pozwalają zaledwie na oglądanie swoich eksponatów zza szybki. Nawet robienie zdjęć obwarowane jest obostrzeniami i wymaga dodatkowej opłaty. Tym bardziej należy pochwalić Muzeum za pomysł i realizację.

Pokaz prowadziła mgr Aleksandra Mierzejewska, która na wstępie rozdała słuchaczom bawełniane rękawiczki. Następnie pokazała zbroje lustrzaną, zwaną także zwierciadlaną lub „cztery lustra”, zamocowaną na czerwonym, obrotowym walcu.

Później zobaczyliśmy i dotknęliśmy juszmana, orientalnego pancerza, złożonego z kolczugi i większych płytek na piersiach i plecach.

Po zbroi i pancerzu przyszła kolej na szyszak (hełm) kula chud. Egzemplarz toruński pozbawiony jest efektownych rogów, ale i bez tego zrobił na zwiedzających wrażenie. Dzwon hełmu jest misternie zdobiony, a u dołu przymocowany jest kolczy czepiec.

Ostatnim elementem ochronnym, jaki został nam zaprezentowany, był karwasz, osłaniający przedramię. Dodatkowo wyposażony jest on w łapicę – kolczą osłonę zewnętrznej części dłoni. Egzemplarz toruński pozbawiony jest zdobień i elementu mocującego, zwanego bransoletą.

Z broni siecznej zaprezentowano nam szablę pulwar, różniącą się od talwaru głowica rękojeści. U tej pierwszej ma postać stożka, a w drugim przypadku płaskiego krążka.

Na koniec prezentacji zobaczyliśmy i oczywiście mogliśmy wziąć do ręki janczarkę – długą broń palną i pistolet. Obydwa egzemplarze są bogate zdobione i wyposażone są w zamki skałkowe.

Po za programem, za szybką, obejrzeliśmy szablę mameluków, miecze lancknechtów, broń palną z toruńskiego warsztatu i miecze katowskie.

Wystawy: 1. Modernizm toruński. Architektura międzywojennego miasta - 2. As toruńskiego lotnictwa

 

Architektura międzywojennego miasta

Dnia 20 listopada 2015 roku koleżanki z Sekcji Bibliografii Regionalnej zwiedziły wystawę historyczną „Modernizm toruński. Architektura międzywojennego miasta” zorganizowaną przez toruński Oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki, toruński Oddział Towarzystwa Opieki nad Zabytkami oraz Archiwum Państwowe w Toruniu. Ekspozycja, którą zaprezentowano w budynku Archiwum Państwowego przy Placu Rapackiego 4, połączona była z wykładem projektanta i kuratora wystawy dra Michała Pszczółkowskiego.

Lata międzywojenne były dla Torunia okresem wyjątkowego rozkwitu. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości i opuszczeniu miasta przez wojska niemieckie (styczeń 1920 r.), Toruń został siedzibą województwa pomorskiego. Przeniesienie do prowincjonalnego wówczas miasta wielu urzędów wymusiło szereg inwestycji budowlanych. Projekty gmachów użyteczności publicznej powierzono uznanym architektom z dużych miast, jak Warszawa, Poznań i Kraków. Dzięki temu Toruń doczekał się wielu ciekawych realizacji, które reprezentowały wysoki poziom formy architektonicznej oraz stanowiły opozycję dla wszechobecnego gotyku i pruskiego dziedzictwa miasta.

Na ekspozycji zaprezentowano projekty przedwojennych budowli (część z nich nie doczekała się realizacji, bądź została wybudowana w zmienionej formie), skreślone przez najwybitniejszych przedstawicieli modernizmu w architekturze, obecnie przechowywane w zasobach Archiwum Państwowego w Toruniu. Towarzyszyły im plansze z komentarzami, na których szczegółowo opisano podzielone na dziesięć grup tematycznych budynki modernistyczne. Zwiedzający mogli prześledzić losy i pierwotne przeznaczenie takich budynków jak siedziba Starostwa Krajowego Pomorskiego (dzisiejsza „harmonijka”), dom Henryka i Gerharda Krause, kościół pw. Chrystusa Króla na Mokrem, nieistniejący już budynek dworca PKS, hala wystawowa w Parku Bydgoskim.

Zarówno treść jak i forma wystawy były bardzo ciekawe i uświadomiły zwiedzającym, że Toruń, to nie tylko „gotyk na dotyk”, prócz wielu historycznych zabytków można w nim znaleźć również ciekawe, dużo młodsze inwestycje budowlane.

AS toruńskiego lotnictwa

W drodze powrotnej koleżanki z Sekcji Bibliografii Regionalnej zwiedziły również plenerową ekspozycję, prezentowaną na dziedzińcu Ratusza Staromiejskiego, poświęconą Stanisławowi Skalskiemu. Wystawa „AS toruńskiego lotnictwa” została zorganizowana w związku z setną rocznicą urodzin lotnika. Organizatorzy główny nacisk wystawy położyli na ukazanie związków Skalskiego z 4 Pułkiem Lotniczym, w którym późniejszy bohater bitwy o Anglię nabierał doświadczenia w latach 1938-1939.

Toruń i jego historia. Od pradziejów do zakończenia II wojny światowej - wystawa w Domu Eskenów

 

Toruń i jego historia.

Od pradziejów do zakończenia

II wojny światowej.

Wystawa

Dom Eskenów

Muzeum Okręgowe w Toruniu

Dnia 10 grudnia 2014 roku pracownicy Sekcji Bibliografii Regionalnej – Monika Kozłowska, Katarzyna Kulig i Katarzyna Tomkowiak – wzięli udział w wystawie Toruń i jego historia. Od pradziejów do zakończenia II wojny światowej, zorganizowanej w Domu Eskenów przez Muzeum Okręgowe w Toruniu.

Wystawa jest jednym z największych przedsięwzięć ekspozycyjnych Muzeum, tematycznie obejmuje okres od pradziejów do 1945 roku, który podzielono na 3 części.
Na parterze przedstawiono historię Torunia w okresie przedlokacyjnym oraz epoce średniowiecza, pierwsze piętro obejmuje czasy nowożytne do połowy XIX wieku, natomiast najnowsza, ostatnia część wystawy prezentuje historię Torunia od tzw. okresu pruskiego do końca II wojny światowej.
Całość zrealizowana jest z wielkim rozmachem, z wykorzystaniem najnowszych trendów we współczesnym muzealnictwie (fotoplastykon, aranżacje plastyczne oraz pokazy multimedialne, prezentujące np. historię dzwonu Tuba Dei, atak Szwedów na mury miasta w 1703 roku, rozbudowę Twierdzy Toruń czy zmiany architektoniczne w obrębie Starego Miasta w 2 poł. XIX w.).

Wystawa eksponuje wszystkie najważniejsze i przełomowe dla historii Torunia wydarzenia - pojawienie się Zakonu Krzyżackiego oraz wojny polsko-krzyżackie, rozwój handlu, Colloquium Charitativum, wojny polsko-szwedzkie, okres pruski, odzyskanie niepodległości, czas II wojny światowej i konspiracyjną działalność mieszkańców – przedstawiając je nie tylko za pomocą eksponatów i rekwizytów, ale również oddziałując światłem i dźwiękiem.
Zwiedzający poruszają się chronologicznie, mając do dyspozycji ekrany dotykowe, umożliwiające zgłębienie interesujących zagadnień według indywidualnych potrzeb.
Ostatnią, najnowszą część wystawy wzbogacają liczne zdjęcia, prezentujące aktywności środowisk twórczych, amatorskich ruchów artystycznych, życie codzienne mieszkańców oraz zniszczenia wojenne (np. zburzone oba toruńskie mosty).
Wszystko to sprawia, że nawet osoby niezbyt zainteresowane historią Torunia są w stanie docenić nowoczesność i interaktywność tej wystawy.