Wspomnienia toruńskich kombatantów - Część II

 

Wspomnienia toruńskich kombatantów

Część II

Toruń 2016

Sygnatura SIRr VIb/8-69t.2

Antologia "Wspomnienia toruńskich kombatantów. Część II" została sfinansowana ze środków Gminy Miasta Toruń.

W książce zebrano wspomnienia piętnastu toruńskich kombatantów i kombatantek.

Są wśród nich żołnierze i cywile, którzy cierpieli i walczyli w imię patriotyzmu, wolności i miłości Ojczyzny.

Autorzy należą dziś do związków kombatanckich takich jak Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej i Związek Sybiraków.

Antologia składa się ze wspomnień następujących osób:

1. Zdzisław Jankowiak
2. Anna Jóźwik z domu Chądzyńska
3. Zofia Michalina Kalisz z domu Wierzyńska
4. Irena Kantorska-Schick
5. Jerzy Kaźmierczak
6. Jadwiga Krokowska
7. Krystyna Maciejewska-Buniak
8. Antoni Maciejewski
9. Leszek Masłowski
10. Jerzy Roth
11. Janina Sewerniak
12. Danuta Szelatyńska z domu Głowacz
13. Feliks Świerczek
14. Krzysztof Wołk
15. Kazimierz Zblewski

Zaprezentowane wspomnienia poświęcone są w tomie drugim przede wszystkim okupacji sowieckiej Kresów, wojennemu i powojennemu terrorowi stalinowskiemu, łagrom, deportacjom roku 1940 i 1945, wywózkom na Sybir i do Kazachstanu.

Są również wspomnienia dotyczące zbrojnego oporu przeciwko okupacji niemieckiej.

Piotr Pawłowski - Ksiądz Jan Chyliczkowski Bóg Rodzina Ojczyzna

 

Piotr Pawłowski

Ksiądz Jan Chyliczkowski Bóg Rodzina Ojczyzna

Wydawca: Parafia Św. Stanisława Biskupa Męczennika

Brześć Kujawski 2014

Sygnatura SIRr IIIB/Chyliczkowski Jan

Autor biografii Piotr Pawłowski jest członkiem Włocławskiego Towarzystwa Naukowego i Polskiego Towarzystwa Historycznego.

Jest bibliofilem, kolekcjonerem, popularyzatorem historii.

Jest autorem wielu artykułów naukowych publikowanych w "Studiach Włocławskich", " Zeszytach Naukowych WTN", "Roczniku Elbląskim", "Fides", "Zapiskach Kujawsko-Dobrzyńskich", "Iluminacjach".

Jest autorem kilkudziesięciu biogramów zamieszczonych we Włocławskim Słowniku Biograficznym.

Bohater biografii ksiądz Jan Chyliczkowski (1830-1902) był proboszczem w Brześciu Kujawskim w latach 1888-1902.

Jako młody ksiądz za udział w powstaniu styczniowym został zesłany przez władze carskie na Syberię.

Na zesłaniu przebywał 22 lata.

Do dzisiaj przetrwał na cmentarzu w Brześciu Kujawskim jego nagrobek.

Autorowi biografii udało się dotrzeć do wielu nieznanych wcześniej dokumentów i informacji.

Książka jest bogato ilustrowana dokumentami, planami, rysunkami, czasopismami i książkami z XIX wieku.

Ważną część książki stanowią również biografie innych osób:

• referendarza stanu Jana Chyliczkowskiego (1781-1856), bibliofila i bibliografa - ojca ks. Jana Chyliczkowskiego
• Napoleony Chyliczkowskiej z Arnoldów (1806-1870) - matki ks. Jana Chyliczkowskiego
• sędziego Tytusa Chyliczkowskiego (1834-1894), literata, poety - brata ks. Jana Chyliczkowskiego
• Ludwiki Chyliczkowskiej - siostry ks. Jana Chyliczkowskiego

Całość uzupełniają jeszcze aneksy źródłowe, słowniczek wybranych terminów, komentowany indeks osób, bibliografia.

Skazani bez wyroku - Wspomnienia brodnickich Sybiraków

 

Skazani bez wyroku
Wspomnienia brodnickich Sybiraków

pod red. Piotra Grążawskiego i Jarosława Michałowskiego

Wydawca: Koło Związku Sybiraków w Brodnicy

Brodnica 2014

Sygnatura SIRr XXXIIc/24

Lata wojny i okres powojenny przyniósł fale masowych deportacji Polaków na Syberię.

Również mieszkańcy Brodnicy od czasu wkroczenia do miasta wojsk radzieckich w styczniu 1945 roku stali się ofiarami aresztowań i deportacji.

Deportowano wówczas na Syberię około 700 osób, z których połowa nie wróciła.

W 1989 roku powstało w Brodnicy koło Związku Sybiraków, do którego należy kilkadziesiąt osób.

Są one ofiarami wywózek  roku 1940, 1945 i lat 1951-1952.

W książce zebrano kilkadziesiąt wspomnień, poświęconych zesłańcom z Brodnicy:

1. Józef Hildebrandt
2. Jarosław Michałowski
3. Leokadia Kaniecka
4. Helena Dudalska
5. Józef Sołocha
6. Teresa Żelazna
7. Dominik Szulc
8. Janina Bukowska
9. Jadwiga Samulewicz
10. Stanisława Bartycha
11. Eugeniusz Paluszkiewicz
12. Henryka Korzeniewska
13. Stanisław Wesołowski
14. Bernadetta Kowalska
15. Kazimierz Urnau
16. Adam Zaniewski
17. Maria Zaniewska
18. Jan Czarnecki
19. Romuald Plejer
20. Helena Panter
21. Janina Manelska
22. Franciszek Łapkiewicz
23. Piotr Grążawski

Książkę uzupełnia:

• kalendarium,
• wykaz osób deportowanych z Brodnicy i powiatu Brodnickiego w 1945 roku,
• wykaz osób deportowanych z Kresów Wschodnich (późniejszych mieszkańców Brodnicy i powiatu)
• wykaz ofiar zbrodni stalinowskich z powiatu brodnickiego

Nasi przodkowie

 

Nasi przodkowie

Koncepcja i opracowanie:
Barbara Łaukajtys
Daria Bogdanowicz

Wydawca:
Wąbrzeskie Zakłady Graficzne

Głuchowo 2014

Sygnatura SIRr IIIA/102

Książka "Nasi przodkowie" jest owocem projektu realizowanego przez Gimnazjum w Głuchowie.

Opracowanie jest plonem pracy uczniów, którzy opierali się na domowych archiwach i pamiątkach, starych dokumentach i fotografiach, wspomnieniach członków rodzin.

W książce znalazło się ponad 30 biografii mieszkańców gminy Chełmża.

Łączą ich dramatyczne przeżycia głownie z lat II wojny światowej i z okresu powojennego.

Są wśród nich lotnicy walczący nad Anglią, więźniowie obozów jenieckich, pomordowani księża, żołnierze armii Berlinga, członkowie powojennego podziemia niepodległościowego, więźniowie obozów koncentracyjnych, więźniowie Gestapo, pomordowani przez NKWD w Ostaszkowie, zesłańcy wywożeni na Syberię, pracownicy przymusowi wywożeni do Niemiec, ofiary UPA z Wołynia, żołnierze armii Andersa, żołnierze Września 1939, żołnierze spod Monte Cassino.

Jest również wiele innych biografii osób zasłużonych dla Polski - powstańców śląskich, żołnierzy wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku, działaczy NSZZ "Solidarności", wojskowych, księży, nauczycieli, ziemian.

Wśród mieszkańców gminy Chełmża, która przed 1920 rokiem należała do Rzeszy,  wiele osób było wciąganych przez Niemców na Volkslistę, a nawet było wcielanych do Wermachtu.

Książka przynosi wiele przykładów, że po dostaniu się do niewoli wstępowali oni w szeregi Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.

Dodatkowo publikacje zamyka rozdział autorstwa Barbary Łaukajtys "Więcej zboża wydusić się nie da".

Zawarty jest w nim obraz Gminy Chełmża w okresie powojennym do roku 1954, a więc z czasów dostaw obowiązkowych i kolektywizacji.

Gorąco polecamy lekturę książki.

Nikt nie pisze tak dramatycznych historii jak życie.