Katarzyna Kluczwajd - Bydgoskie Przedmieście w Toruniu - Pocztówki z kolekcji Tamary i Krzysztofa Klunderów

 

Katarzyna Kluczwajd

Bydgoskie Przedmieście w Toruniu
Pocztówki z kolekcji Tamary i Krzysztofa Klunderów 

Wydawnictwo REGION

Gdynia 2021

Sygnatura SIRr VIII/T-A-39b

Katarzyna Kluczwajd to bardzo dobrze znana w Toruniu historyk sztuki, zabytkoznawca i regionalista, autorka wielu książek i artykułów, poświęconych kulturze i sztuce naszego miasta, zabytkom, architekturze i rzemiosłu artystycznemu Torunia.

Album poświęcony jest kolekcji pocztówek Tamary i Krzysztofa Klunderów, właściwie fragmentowi kolekcji przedstawiających Bydgoskie Przedmieście w Toruniu.

Państwo Klunderowie są od dzieciństwa mieszkańcami Torunia.

Zbieranie pocztówek Torunia rozpoczęli już w 1988 roku.

Ich kolekcja liczy 585 okazów.

Szczególnie częścią kolekcji są bardzo rzadkie pocztówki z Bydgoskiego Przedmieścia.

Zacytujmy słowa Krzysztofa Klunder:

Dawne pocztówki są zapisem wydarzeń minionej epoki, ukazują miejsca i ludzi. Dzięki nim można przenieść się do przeszłości: poruszać się dawnymi ulicami, zobaczyć codzienne życie torunian, jeżdżące dorożki i tramwaje, spacerowiczów, uczestników zabaw, także architekturę, infrastrukturę ulicy, tereny zielone, pomniki. Mamy nadzieję, że oglądając ten album, poczujecie Państwo piękno naszego rodzinnego miasta, jak i atmosferę dawnych czasów utrwaloną w pocztówkowych obrazach.

Katarzyna Kluczwajd dokładnie opisała wszystkie pocztówki i opatrzyła je komentarzami.

Album uzupełnia kalendarium Bydgoskiego Przedmieścia obejmujące lata 1793-2019.

 

Katarzyna Kluczwajd - Bydgoskie Przedmieście : toruńskie przedmieścia sprzed lat

 

Katarzyna Kluczwajd

Bydgoskie Przedmieście
Toruńskie przedmieścia sprzed lat

Księży Młyn Dom Wydawniczy

Łódź 2019

Sygnatura SIRr VIII/T-A-40b 

Katarzyna Kluczwajd to bardzo dobrze znana w Toruniu historyk sztuki, zabytkoznawca i regionalista, autorka wielu książek i artykułów, poświęconych kulturze i sztuce naszego miasta, zabytkom, architekturze i rzemiosłu artystycznemu Torunia.

W 2018 roku opublikowała książkę "Podgórz. Toruńskie przedmieścia sprzed lat".

Obecnie kolejną publikację z serii "Toruńskie przedmieścia sprzed lat" poświęciła Bydgoskiemu Przedmieściu.

Książka jest efektem wieloletniej pracy autorki, badań archiwalnych i kwerendy prasowej.

Autorka dotarła do nieznanych fotografii z rodzinnych albumów mieszkańców Bydgoskiego Przedmieścia, które okazują się być pierwszorzędnym źródłem wiedzy o tej dzielnicy w XIX wieku i w okresie dwudziestolecia międzywojennego.

Książka Katarzyny Kluczwajd to nie kalendarium dziejów Bydgoskiego Przedmieścia.

Autorka zabiera nas w spacer po dzielnicy, bogato ilustrowany starymi fotografiami.

Opowiada o życiu codziennym mieszkańców Bydgoskiego Przedmieścia, Polaków i Niemców, katolików i ewangelików, cywili i wojskowych.

Bydgoskie Przedmieście to dzielnica wyjątkowa, bo od końca XIX wieku była uporządkowana i kształtowana planowo w oparciu o projekt urbanistyczny z XIX wieku.

Dzielnica jest bogata w budynki z pruskiego muru, budynki wybudowane w stylu historyzmu i secesji.

To nie tylko dzielnica mieszkaniowa - zlokalizowano tu zajezdnię tramwajową, elektrownię, wodociągi i oczyszczalnię, szkoły, obiekty sportowe, parki, szpital, hale wystawową, obiekty wojskowe, porty rzeczne.

Bydgoskie Przedmieście było dzielnicą elit, architektów, budowniczych, wolnych zawodów, urzędników, wojskowych, artystów.

Najcenniejsza architektura powstała w latach 1890-1939.

Bydgoskie Przedmieście to jedyne z przedmieść Torunia, które jako zespół zabytkowy zostało wpisane do rejestru zabytków.

W książce znajdziemy miedzy innymi informacje na temat ulicy Bydgoskiej, Mickiewicza, Słowackiego, stylów architektonicznych występujących w dzielnicy, baloniarzy i lotników, Portu Zimowego i Portu Drzewnego, tartaków, przedsiębiorcy Jana Brody, rzemiosła, handlu i usług, szpitali, tramwajów i zajezdni, elektrowni, wodociągów, kanalizacji, oczyszczalni, Dyrekcji Dróg Wodnych, Dyrekcji Lasów Państwowych, hali wystawowej, Konsulatu Rzeszy Niemieckiej, szkolnictwa, hal gimnastycznych, sportu, miejsc kultury i rozrywki, Parku Cegielnia Lasku Cegielnia, Zieleńca, placu Turniejowego, restauracji Tivoli, Elysium, Esplanada, Pensjonatu Zofiówka, Muzeum Ziemi Pomorskiej, licznych kin, Licznych pomników Fryderyka Wielkiego, Germanii, Bismarcka, Stanisława Moniuszki, Fryderyka Chopina, Józefa Piłsudskiego, ławki Friedricha Schillera, pomników wojskowych, kościołów i cmentarzy.

Katarzyna Kluczwajd - Bydgoskie Przedmieście : przewodnik

 

Katarzyna Kluczwajd (tekst)
Dariusz Lipiński (fotografie)

Bydgoskie Przedmieście : przewodnik

Wydawca: Emporium

Toruń 2015

Sygnatura SIRr VIII/T-171

Bydgoskie Przedmieście było przed 100 laty najbogatszą dzielnicą Torunia.

Popadło jednak w runę w okresie PRL.

Dziś jest stopniowo rewitalizowane i odkrywane na nowo.

W 2011 roku Bydgoskie Przedmieście wpisano do rejestru zabytków.

Dzięki pani Katarzynie Kluczwajd - historykowi sztuki i regionalistce - miłośnicy Torunia maja okazję poznać najcenniejsze zabytki secesyjnej i modernistycznej architektury przełomu XIX i XX wieku.

Autorka opisała aż 51 obiektów.

Są wśród nich domy szkieletowe z pruskiego muru, kamienice czynszowe, gmachy użyteczności publicznej, secesyjne kamienice, modernistyczne gmachy, przedwojenne bloki mieszkalne, wille, szkoły, koszary, kina, pomniki.

Czytelnicy mają okazję zapoznać się z historią taki ciekawych obiektów jak:

• dawny Dom Społeczny
• Dom Vesty
• gmach Okręgowego Zarządu Lasów Państwowych
• Sala Gimnastyczna przy ul. Mickiewicza
• Szpital Obywatelski
• zajezdnia tramwajowa
• Piekarskie Góry
• Koszary Wrangla
• Koszary Pionierów
• Koszary Ułanów
• Miejska Hala Wystawowa
• "Młody Las"
• Szkoła Podstawowa przy ul. Sienkiewicza
• Apteka św. Anny
• Dom Sierot
• Park Miejski
• Ławka Friedricha Schillera
• Kawiarnia Esplanada
• Dom Rodziny Weese
• Pensjonat Zofiówka
• Ogród Tivoli
• Ogród Zoobotaniczny
• Pomnik Stanisława Moniuszki
• Muzeum Ziemi Pomorskiej
• Dom Wojewody Pomorskiego

Przewodnik jest bardzo bogato ilustrowany.

Uzupełniają go dwa plany - Bydgoskiego Przedmieścia i Ogrodu Zoobotanicznego.

Spotkanie autorskie - Karolina Berlińska - "Kwartał Kultury - Bydgoskie Przedmieście"

 

Karolina Berlińska

Kwartał Kultury
Bydgoskie Przedmieście

Spotkanie autorskie

Środa - 30 marca 2016

Książnica Kopernikańska w Toruniu

Znana toruńska historyk sztuki i regionalistka Katarzyna Kluczwajd z Ksiąznicy Kopernikańskiej w ramach cyklu "Toruń miasto zabytków" zorganizowała spotkanie z Paulina Berlińska autorką książki "Kwartał Kultury - Bydgoskie Przedmieście".

W spotkaniu wzięli udział również specjalni goście - bohaterzy książki, z którymi Paulina Berlińska przeprowadziła wywiady:
- Łukasz Broniszewski
- Paweł Kołacz
- Martyna Majczuk
- Jarosław Wojtas
- Katarzyna Kluczwajd

Oprócz wyżej wymienionych w książce znajdziemy jeszcze zapisy rozmów z Beatą Bielską i Arkadiuszem Szyderskim.

Dzięki nim przebudziła się aktywność mieszkańców Bydgoskiego Przedmieścia.

Działają w rozmaitych stowarzyszeniach, organizacjach i fundacjach.

Aktywnie uczestniczą w życiu dzielnicy, działają w jej imieniu i na jej rzecz.

Dbają o zachowanie historycznego charakteru dzielnicy, starają rozwijać się kulturę oraz dobrosąsiedzkie relacje.

Walczą ze stereotypami.

Ich działalność na rzecz Bydgoskiego Przedmieścia określa sformułowanie: rewitalizacja społeczna.

Wielkim sukcesem współczesnych społeczników było doprowadzenie do wpisania Bydgoskiego Przedmieścia do rejestru zabytków w 2011 roku.

W dzielnicy aktywnie działają "Fundacja Stabilo", "Stowarzyszenie Bydgoskie Przedmieście", "Pracownia Zrównoważonego Rozwoju", "Stowarzyszenie Rowerowy Toruń", "Stowarzyszenie Dziedzictwo Torunia", "Fundacja UTU".

Bardzo aktywna jest Rada Okręgu.

Co roku organizowane jest "Święto Bydgoskiego Przedmieścia".

Poprawiło się bezpieczeństwo.

Powstał też Dom Kultury przy ul. Sienkiewicza.

Rewitalizowane są kolejne kamienice.

Zmienia się spojrzenie społeczeństwa,a nawet samych torunian na zabytki z XIX i XX wieku.

Aktywność mieszkańców i kreatywność organizacji społecznych na Bydgoskim Przedmieściu jest fenomenem na skalę ogólnopolską.

Na koniec spotkania wszyscy uczestnicy (a była ich pełna sala) otrzymali upominki książkowe:
- "Kwartał Kultury - Bydgoskie Przedmieście" - Karoliny Berlińskiej
- "Przewodnik po Bydgoskim Przedmieściu" - Katarzyny Kluczwajd

Roman Such - Bydgoskie Przedmieście sprzed lat - z rodzinnych albumów torunian

 

Roman Such

Bydgoskie Przedmieście sprzed lat

- z rodzinnych albumów torunian

23 maja 2014

Książnica Kopernikańska w Toruniu

Święto Bydgoskiego Przedmieścia 2014

W ramach tegorocznego Święta Bydgoskiego Przedmieścia odbyło się w Książnicy Kopernikańskiej w piątek 23 maja 2014 roku spotkanie ze znanym redaktorem "Nowości" Romanem Suchem pod hasłem "Bydgoskie Przedmieście sprzed lat - z rodzinnych albumów torunian".

Spotkanie zorganizowała i prowadziła Katarzyna Kluczwajd - autorka wielu książek poświęconych kulturze i sztuce Torunia.

Wszyscy uczestnicy spotkania otrzymali zestaw 12 pocztówek ufundowanych przez Stowarzyszenie Historyków Sztuki - Oddział w Toruniu, przedstawiających nasze miasto i jego mieszkańców w okresie międzywojennym.

Redaktor Roman Such związany jest z "Nowościami' od blisko 30 lat, a wcześniej z dwutygodnikiem "Elana".

Od 15-stu lat prowadzi on bardzo popularną rubrykę "Album Rodzinny".

Rubryka opiera się na współpracy z czytelnikami, którzy publikują na łamach gazety swoje wspomnienia i fotografie, wykonane przy okazji chrzcin, ślubów, wizyt przyjaciół, wycieczek.

Fotografie odnalezione w rodzinnych albumach, pochodzą nawet sprzed 50-ciu i 100 lat.

Dokumentują przy okazji wygląd dawnego Torunia, stroje jego mieszkańców, obchody państwowych uroczystości, weekendowe rozrywki torunian.

"Rodzinny Album Nowości" zaczął się ukazywać 5 marca 1999 roku.

Do 12 listopada 1999 roku publikowany był w piątkowym wydaniu "Nowości".

Po 4-letniej przerwie rubryka "Album Rodzinny" powróciła 8 listopada 2003 roku już na stałe do sobotniego wydania dziennika.

Co tydzień w rubryce prezentowana jest inna historia.

"Album Rodzinny" przyczynił się do ocalenia nie tylko unikalnych fotografii, ale również opowieści setek już torunian o przeszłości ich rodzin, miasta i kraju.

W Książnicy Kopernikańskiej spotkali się sympatycy i wierni czytelnicy "Albumu Rodzinnego", nierzadko bohaterowie zamieszczanych w nim wspomnień i zdjęć.

Redaktor Roman Such zaprezentował wiele fotografii przedstawiających przedwojenne Bydgoskie Przedmieście.

Obejrzeliśmy:

•  zdjęcia żołnierzy z jednostki baloniarzy,
•  zdjęcia robione z balonów,
•  zdjęcia hali balonowej,
•  zdjęcia żołnierzy z jednostki saperów,
•  zdjęcia nieistniejących już aż dwóch toruńskich pomników saperów,
•  zdjęcia żołnierzy z jednostki lotniczej,
•  zdjęcia niezwykłego aeroplanu - wiatrakowca,
•  zdjęcia Parku Miejskiego,
•  zdjęcia ulicy Mickiewicza,
•  zdjęcia willi, kamienic i domów,
•  zdjęcia piekarni,
•  zdjęcia z katastrofy lotniczej, która zdarzyła się nad parkiem,
•  zdjęcia znad Wisły,
•  zdjęcia portu Zimowego,
•  zdjęcia restauracji Esplanada i Tivoli,
•  zdjęcia z fabryki lodów,
•  zdjęcia żeńskiego Liceum i Gimnazjum im. Królowej Jadwigi
•  zdjęcia sklepu rzeźnickiego
•  zdjęcia jeńców australijskich z Glinek
•  zdjęcia "Grzybka" - zabytkowej wiaty parkowej
•  zdjęcia tramwajarzy i tramwajów
•  zdjęcia makiety okupacyjnego pomnika Mikołaja Kopernika
•  zdjęcia stadionu żużlowego

Prelegent opisywał ciekawie historię każdej z prezentowanych fotografii.

W spotkaniu aktywny udział wzięli również goście.

Opowiadali swoje rodzinne historie, upamiętnione na fotografiach, jakie opublikowali w "Albumie Rodzinnym".

Spotkanie zakończyło się wspólną zbiorową fotografią, na schodach przed wejściem do Książnicy Kopernikańskiej.

Dokładna relacja z imprezy wraz z bogatą fotograficzną dokumentacją, została opublikowana 31 maja 2014 roku w "Nowościach".