Dziedzictwo Torunia i ziemi chełmińskiej
Odkrycia i reinterpretacje
Jest to czwarty tom cyklu „Studia i Materiały z Dziedzictwa Kulturowego Torunia i Regionu”.
Blog Działu Informacyjno-Bibliograficznego Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej - Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu
Skarby Ziemi Chełmińskiej obszaru LGD "Vistula - Terra Culmensis - Rozwój przez Tradycję"
Opracowanie tekstów: Piotr Birecki
Wydawca: Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania "Vistula - Terra Culmensis - Rozwój przez Tradycję"
Sztynwag 2018
Sygnatura SIRr XIII/174
W przewodniku "Skarby Ziemi Chełmińskiej" opisano najważniejsze zabytki położone na terenie Gmin Chełmno, Grudziądz, Rogóźno, Łasin, Świecie nad Osą, Gruta, Radzyń Chełmiński, Płużnica, Lisewo i Stolno.
Gminy te tworzą Lokalna Grupę Działania "Vistula - Terra Culmensis".
Szczegółowy katalog zabytków obejmuje następujące atrakcje:
Gmina Chełmno
Gmina Grudziądz
Gmina Rogóźno
Gmina Łasin
Gmina Świecie nad Osą
Gmina Gruta
Gmina Radzyń Chełmiński
Gmina Płużnica
Gmina Lisewo
Gmina Stolno
Jerzy Szwankowski
Raciąż i okolice dla każdego
Wydawca: Stowarzyszenie Rozwoju Sołectwa Raciąż
Raciąż 2021
Sygnatura SIRr VIII/In-Raciąż-1
Dr Jerzy Szwankowski jest historykiem-regionalistą.
W Książnicy Kopernikańskiej dostępnych jest szereg jego książek:
Książka "Raciąż i okolice dla każdego" ma charakter popularny.
Przybliża ona czytelnikom zabytki kultury materialnej i duchowej z obszaru sołectwa Raciąż.
Dzięki lekturze zapoznamy się z przeszłością Raciąża oraz jego dziedzictwem kulturowym.
W średniowieczu znajdował się tu gród obronny.
Z 1349 roku pochodzi przywilej lokacyjny Raciąża wydany przez Krzyżaków.
W centralnym miejscu wsi wznosi się kościół parafialny pw. Trójcy Świętej, konsekrowany w 1874 roku.
Na tutejszym cmentarzu znajduje się grobowiec rodzinny Janta-Połczyńskich.
W książce opisano również współczesne życie kulturalne mieszkańców Raciąża.
W publikacji znajdują się także informacje o pobliskich miejscowościach: Raciąski Młyn, Nadolnik, Wysoka, Wysocki Młyn, Nadolna Karczma, Mrowiniec, Mała Komorza, Dąbrówka, Fojutowo, Tuchola.
Autor wyjaśnił również pojęcie Kosznajderii.
Poznajemy dziedzictwo przyrodnicze okolic Raciąża, zagospodarowanie turystyczne, dziedzictwo kultury społeczno-duchowej.
W książce znajduję się również plan okolic Raciąża.
Wąbrzeźno portret miasta
Zespół redakcyjny: Leszek Dembek, Aleksandra Kurek, Sabina Olszewska
Wydawca: Wąbrzeskie Zakłady Graficzne
Wąbrzeźno 2020
Sygnatura SIRr VIII/W-13
Publikacja powstała przy współpracy z Miejską i Powiatową Biblioteka Publiczną im. W. Szlachcikowskiego w Wąbrzeźnie oraz Wąbrzeskim Domem Kultury.
Jest to album liczący 146 zdjęć.
Ich autorami są ks. Paweł Dąbrowski, Tomasz Delicat, Agnieszka Dembek, Wiesław Duma, Maria Duzinkiewicz, Weronika Homa, Iwona Kaczmarczyk, Magdalena Kilanowska, Judyta Latuszek, Bartłomiej Marchlewski, Paulina Mędryk, Aleksandra Sipak, Monika Świniarska, Marcin Zduniak, Grzegorz Zieliński.
Tekst opracowała Anna Borowska.
W Wąbrzeźnie znajduje się wiele cennych zabytków sakralnych, zabytków budownictwa obronnego, zabytków mieszczańskiego budownictwa murowanego , zabytków techniki i zabytkowych założeń zieleni projektowanej.
W albumie opublikowano również piękne panoramy miasta, wiele widoków ze wszystkich stron, ulice, osiedla, place, budynki mieszkalne budynki użyteczności publicznej, zdjęcia z wydarzeń publicznych i uroczystości, mosty.
Mirosław Krajewski
Klejnoty Ziemi Dobrzyńskiej
Walory, osobliwości, nowinki, ludzie i kalendaria Ziemi Dobrzyńskiej
Wydawca: Dobrzyńskie Towarzystwo Naukowe w Rypinie
Rypin 2019
Sygnatura SIRr VIb/1-69
Prof. dr. hab. Mirosław Krajewski jest wybitnym politologiem, historykiem i wydawcą.
Związany jest z Uniwersytetem Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy i Szkołą Wyższą im. Pawła Włodkowica w Płocku.
Jest prezesem Dobrzyńskiego Towarzystwa Naukowego.
Jest autorem i redaktorem ponad 140 książek z historii Ziemi Dobrzyńskiej, Mazowsza i Kujaw.
Książka "Klejnoty Ziemi Dobrzyńskiej" jest kompendium wiedzy o Ziemi Dobrzyńskiej o walorach popularnych.
Praca zawiera informacje o przeszłości Ziemi Dobrzyńskiej, jej przyrodzie, wybitnych postaciach.
Każdy klejnot, osobliwość, czy też nowinka najpierw prezentowane są ilustracyjnie, a następnie opisowo.
Książka została wyposażona w przypisy.
Do pracy dołączono Kalendarium Ziemi Dobrzyńskiej oraz Kalendarium kościoła i klasztoru Ojców Bernardynów w Skępem.
Klejnoty, nowinki i osobliwości Ziemi Dobrzyńskiej podzielono na kilkanaście grup:
Katarzyna Kluczwajd
Bydgoskie Przedmieście
Toruńskie przedmieścia sprzed lat
Księży Młyn Dom Wydawniczy
Łódź 2019
Sygnatura SIRr VIII/T-A-40b
Katarzyna Kluczwajd to bardzo dobrze znana w Toruniu historyk sztuki, zabytkoznawca i regionalista, autorka wielu książek i artykułów, poświęconych kulturze i sztuce naszego miasta, zabytkom, architekturze i rzemiosłu artystycznemu Torunia.
W 2018 roku opublikowała książkę "Podgórz. Toruńskie przedmieścia sprzed lat".
Obecnie kolejną publikację z serii "Toruńskie przedmieścia sprzed lat" poświęciła Bydgoskiemu Przedmieściu.
Książka jest efektem wieloletniej pracy autorki, badań archiwalnych i kwerendy prasowej.
Autorka dotarła do nieznanych fotografii z rodzinnych albumów mieszkańców Bydgoskiego Przedmieścia, które okazują się być pierwszorzędnym źródłem wiedzy o tej dzielnicy w XIX wieku i w okresie dwudziestolecia międzywojennego.
Książka Katarzyny Kluczwajd to nie kalendarium dziejów Bydgoskiego Przedmieścia.
Autorka zabiera nas w spacer po dzielnicy, bogato ilustrowany starymi fotografiami.
Opowiada o życiu codziennym mieszkańców Bydgoskiego Przedmieścia, Polaków i Niemców, katolików i ewangelików, cywili i wojskowych.
Bydgoskie Przedmieście to dzielnica wyjątkowa, bo od końca XIX wieku była uporządkowana i kształtowana planowo w oparciu o projekt urbanistyczny z XIX wieku.
Dzielnica jest bogata w budynki z pruskiego muru, budynki wybudowane w stylu historyzmu i secesji.
To nie tylko dzielnica mieszkaniowa - zlokalizowano tu zajezdnię tramwajową, elektrownię, wodociągi i oczyszczalnię, szkoły, obiekty sportowe, parki, szpital, hale wystawową, obiekty wojskowe, porty rzeczne.
Bydgoskie Przedmieście było dzielnicą elit, architektów, budowniczych, wolnych zawodów, urzędników, wojskowych, artystów.
Najcenniejsza architektura powstała w latach 1890-1939.
Bydgoskie Przedmieście to jedyne z przedmieść Torunia, które jako zespół zabytkowy zostało wpisane do rejestru zabytków.
W książce znajdziemy miedzy innymi informacje na temat ulicy Bydgoskiej, Mickiewicza, Słowackiego, stylów architektonicznych występujących w dzielnicy, baloniarzy i lotników, Portu Zimowego i Portu Drzewnego, tartaków, przedsiębiorcy Jana Brody, rzemiosła, handlu i usług, szpitali, tramwajów i zajezdni, elektrowni, wodociągów, kanalizacji, oczyszczalni, Dyrekcji Dróg Wodnych, Dyrekcji Lasów Państwowych, hali wystawowej, Konsulatu Rzeszy Niemieckiej, szkolnictwa, hal gimnastycznych, sportu, miejsc kultury i rozrywki, Parku Cegielnia Lasku Cegielnia, Zieleńca, placu Turniejowego, restauracji Tivoli, Elysium, Esplanada, Pensjonatu Zofiówka, Muzeum Ziemi Pomorskiej, licznych kin, Licznych pomników Fryderyka Wielkiego, Germanii, Bismarcka, Stanisława Moniuszki, Fryderyka Chopina, Józefa Piłsudskiego, ławki Friedricha Schillera, pomników wojskowych, kościołów i cmentarzy.
14 lutego 2022 została podpisana Deklaracja poparcia dla zachowania w narodowym dziedzictwie kultury Rzeczypospolitej Polskiej "Katalogu Korwina"
To bezcenny renesansowy manuskrypt szkoły florenckiej, wpisany na Światową Listę Programu UNESCO "Pamięć Świata".
"Katalog Korwina" znajduje się w Toruniu od kilkuset lat i jest najcenniejszym zabytkiem kultury w kolekcji Książnicy Kopernikańskiej.
Ty też możesz podpisać Deklarację.
Aby wyrazić swoje poparcie wejdź na stronę:
Deklaracja poparcia
dla zachowania w narodowym dziedzictwie kultury Rzeczypospolitej Polskiej „Katalogu Korwina” – bezcennego, renesansowego manuskryptu szkoły florenckiej, wpisanego na Światową Listę Programu UNESCO „Pamięć Świata”- najcenniejszego zabytku kultury w kolekcji Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej – Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu:
„Epistola de laudibus augustae bibliothecae atque libri quatuor versibus scripti eodem argumento ad serenissimum Mathiam Corvinum Panoniae regem”
My niżej podpisani, wyrażając wolę własną, a także wolę tych, których reprezentujemy poprzez sprawowane urzędy, apelujemy do Posłanek i Posłów na Sejm o odstąpienie od inicjatywy pozbawienia Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu znajdującego się w jej kolekcji bezcennego rękopisu. Bezcennego dla Torunia i Regionu, będącego nierozerwalną częścią duchowego i materialnego dziedzictwa narodowego Polski.
Kodeks ten jest wyjątkowy ze względu na jego wartość historyczną i artystyczną. Wykonany w technice pergaminowej, ozdobiony został przez mistrzów florenckiej szkoły malarstwa miniaturystycznego. Dziś stanowi jeden z 650 rozproszonych po całym świecie egzemplarzy tzw. rodziny corvinianów, do której należą ocalałe egzemplarze ze zbiorów dawnej biblioteki króla Węgier Macieja Korwina,obecnie wpisane na Światową Listę Programu UNESCO „Pamięć Świata”. Na tle wszystkich corvinianów wyjątkowości naszemu manuskryptowi dodaje jego treść, bowiem jest ona poetyckim opisem tego zbioru.
Bibliotheca Corviniana, druga po watykańskiej najznamienitsza biblioteka epoki renesansu, nie przetrwała próby czasu. Po śmierci króla jej zasoby ulegały stopniowej degradacji i rozproszeniu. „Epistola …” trafiła do Torunia przez Italię lub Niemcy. A w roku 1594 została przekazana w darze przez toruńskiego mieszczanina do zasobów biblioteki Gimnazjum Akademickiego, nowopowstałej w Toruniu wyższej uczelni, której ranga i poziom kształcenia, podobnie jak poziom i ranga Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Wileńskiego, stanowiły o sile i otwartości Rzeczypospolitej. Była wkładem i odpowiedzią mieszczan toruńskich i całych Prus Królewskich na przynależność do Rzeczypospolitej. Odtąd, jako nr 21 w księgozbiorze założonej wówczas biblioteki, przez wieki stanowi przedmiot pieczołowitej opieki i troski. Do dziś, tak jak pamięć o Mikołaju Koperniku, stanowi jeden z fundamentów naszej tożsamości narodowej i przynależności do świata kultury łacińskiej.
Dlatego, kiedy Polska jest wolnym, niepodległym Państwem, jesteśmy winni wdzięczność za ten dar minionym pokoleniom. I jesteśmy zobowiązani przekazać go następnym, aby nadal stał na straży prawdy historycznej i tożsamości narodowej.
Józef Łepkowski
O zabytkach Kruszwicy, Gniezna i Krakowa oraz Trzemeszna, Rogoźna, Kcyni, Dobieszewka, Gołańczy, Żnina, Gąsawy, Pakości, Kościelca, Inowrocławia, Strzelna i Mogilna
Kraków 1866
Sygnatura MAG WF 1950
ózef Łepkowski (1826-1894) był krakowskim archeologiem i historykiem.
Jako pierwszy w Polsce profesor archeologii objął nowoutworzoną katedrę archeologii na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Pełnił również funkcję Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Katarzyna Kluczwajd
Czy w lewobrzeżnym Toruniu są zabytki?
W: Zabytki lewobrzeżnego Torunia
zachowane, nieistniejące, tylko zaplanowane
Wydawca:
Stowarzyszenie Historyków Sztuki
Toruń 2017
Miło nam poinformować, że w wydanym właśnie zbiorze studiów "Zabytki lewobrzeżnego Torunia" opublikowany został artykuł pani Katarzyny Kluczwajd "Czy w lewobrzeżnym Toruniu są zabytki?".
Tekst został wygłoszony na konferencji naukowej zorganizowanej przez Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Bibliotekę Diecezjalną i Książnicę Kopernikańską w listopadzie 2016 roku.
Katarzyna Kluczwajd jest historykiem sztuki, regionalistką, popularyzatorką wiedzy o dziejach i zabytkach Torunia.
Od 2015 roku organizuje ona konferencje pod wspólnym tytułem "Zabytki toruńskie młodszego pokolenia".
Jej artykuł poświęcony jest zabytkowym obiektom Podgórza.
Zawiera przegląd kamienic, fortyfikacji, zabytków kolejnictwa, gmachów magistratu, starych obiektów handlowych, usługowych i przemysłowych, szkół, kościołów i cmentarzy, miejsc zabaw i rozrywek, pomników.
Pytanie zadane w tytule referatu okazuje się oczywiście retoryczne.
Dzięki autorce czytelnik odkryje wielkie bogactwo i różnorodność zabytków położonych na Podgórzu i w innych dzielnicach lewobrzeżnego Torunia.
Atrakcyjność tekstu znacznie podnoszą stare unikalne fotografie i plany.
Zabytki lewobrzeżnego Torunia:
zachowane, nieistniejące,
tylko zaplanowane
Redakcja naukowa:
Katarzyna Kluczwajd,
Michał Pszczółkowski
Opracowanie graficzne:
Kamil Snochowski
Wydawca:
Stowarzyszenie Historyków Sztuki
Toruń 2017
Z przyjemnością informujemy, że ukazała się właśnie książka "Zabytki lewobrzeżnego Torunia: zachowane, nieistniejące, tylko zaplanowane".
Została wydana pod redakcja naukową Katarzyny Kluczwajd i Michała Pszczółkowskiego.
Jest ona pokłosiem konferencji naukowej jaka odbyła się pół roku wcześniej - 26 listopada 2016 roku - w Centrum Dialogu - Bibliotece Diecezjalnej w Toruniu.
Konferencja organizowana była przez:
Autorzy referatów dokumentują stopniowo znikające z Podgórza, Rudaku, Stawek, Majdan, Glinek, Piasków i Kluczyków zabytki architektury świeckiej, sakralnej i wojskowej.
Książka zawiera siedem bardzo ciekawych studiów:
Książka jest bardzo bogato ilustrowana.
Jest to już czwarta publikacja w serii "Zabytki toruńskie młodszego pokolenia".
Do tej pory ukazały się:
Gorąco polecamy.
Zabytki i pamiątki historyczne Kujaw
i pogranicza Wielkopolski
Choceń, Inowrocław, Mogilno, Radziejów
Tekst: Katarzyna Podczaska
Zdjęcia: Włodzimierz Podczaski
Marlena Gronowska-Florek
Wydawca: FORZA CUIAVIA
Inowrocław 2014
Sygnatura SIRr XXXIIIb/155
"Zabytki i pamiątki historyczne Kujaw i pogranicza Wielkopolski" to niezwykłej urody album.
Dzieli się na cztery części, odpowiadające czterem lokalnym grupom działania, które wspólnie podjęły się popularyzacji dziedzictwa kulturowego Kujaw i pogranicza Wielkopolski.
Część I - Fundacja "Sąsiedzi Wokół Szlaku Piastowskiego"
W rozdziale zaprezentowano zabytki:
- Gminy Dąbrowa
- Gminy Jeziora Wielkie
- Miasta i Gminy Mogilno
- Gminy Orchowo
- Miasta i Gminy Strzelno
Część II - Lokalna Grupa Działania "Razem dla Powiatu Radziejowskiego"
W rozdziale zaprezentowano zabytki:
- Gminy Bytoń
- Gminy Dobre
- Gminy Osięciny
- Miasta i Gminy Piotrków Kujawski
- Gminy Radziejów
- Gminy Topólka
Część III - Lokalna Grupa Działania "Czarnoziem na Soli"
W rozdziale zaprezentowano zabytki:
- Gminy Dąbrowa Biskupia
- Miasta i Gminy Gniewkowo
- Gminy Inowrocław
- Miasta i Gminy Janikowo
- Miasta i Gminy Kruszwica
- Miasta i Gminy Pakość
- Gminy Rojewo
- Gminy Złotniki Kujawskie
Część IV - Lokalna Grupa Działania "Dorzecza Zgłowiączki"
W rozdziale zaprezentowano zabytki:
- Gminy Boniewo
- Miasta i Gminy Brześć Kujawski
- Gminy Choceń
- Miasta i Gminy Chodecz
- Gminy Fabianki
- Miasta i Gminy Izbica Kujawska
- Gminy Lubanie
- Miasta i Gminy Lubień Kujawski
- Gminy Lubraniec
- Gminy Włocławek
Wśród opisanych zabytków znajdują się kościoły, dwory, cmentarze, kuźnie, głazy narzutowe, izby tradycji, pałace, klasztory, pomniki, dzwonnice, kapliczki, młyny, dworce, wiatraki, obrazy, rzeźby, ołtarze, muzea, nagrobki, epitafia, gorzelnie, cukrownie, budynki banków, parki krajobrazowe, tablice pamiątkowe, kaplice, pastorówki, domy, szkoły, chaty, zamki, kolegiaty, rotundy, komory graniczne, chrzcielnice, krzyże, ratusze, więzienia, mury miejskie, katakumby, synagogi, bożnice, parki kulturowe.
Wszystkie zabytki zostały dokładnie i ciekawie opisane.