Doktor medycyny i filozofii Georg Seger

 

Marian Łysiak

Doktor medycyny i filozofii Georg Seger (1629-1678) 

Szkice i materiały do biografii 

Wydawcy:

Towarzystwo Naukowe w Toruniu

Muzeum Okręgowe w Toruniu

Toruń 2015

Sygnatura SIRr IIIB/Seger Georg

Autor biografii dr Marian Łysiak był lekarzem pediatrą i neurologiem dziecięcym. 

Interesował się historią chirurgii, szpitalnictwa toruńskiego i biografiami lekarzy z regionu.

W Książnicy Kopernikańskiej dostępnych jest szereg jego książek:

- 100-lecie Szpitala Miejskiego w Toruniu : 1910-2010 / Marian Łysiak. - Toruń : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2010.

- Chirurgia toruńska w zarysie / Marian Łysiak. - Toruń : Towarzystwo Naukowe 2006. 

- Doktor medycyny i filozofii Georg Seger (1629-1678) : szkice i materiały do biografii / Marian Łysiak. - Toruń : Towarzystwo Naukowe : Muzeum Okręgowe 2015. 

- Neurologia dziecięca w Toruniu oraz wspierające ją dziedziny pokrewne i fundacje / pod redakcją Mariana Łysiaka ; [współautorzy Agnieszka Augustyn et al.] - Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek 2015.

- Sylwetki lekarzy toruńskich XIX i XX wieku : (biogramy i szkice biograficzne) / Marian Łysiak, Kazimierz Przybyszewski. - Toruń : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2009.

- Szkice biograficzne wojennego pokolenia lekarzy toruńskich 1939-1945 / Marian Łysiak. - Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek copyright 2001. 

Postać doktora medycyny i filozofii Georga Segera, norymberczyka, wybitnego przedstawiciela nauk przyrodniczych XVII wieku w Polsce, profesora gimnazjów akademickich w Toruniu i Gdańsku wzbudzała podziwu jego współczesnych.

W Toruniu w 1669 roku jako drugi (56 lat po lekarzu gdańskim Joachimie Oelhaviusie) rozpoczął wykonywanie sekcji anatomiczno-patologicznych.

Był obserwatorem oryginalnej rośliny występującej w okolicach Torunia, którą nazwał wprawdzie błędnie rdestem polskim.

Okazała się ona jednak drogowskazem do rozpoznania czerwca polskiego, z którego w średniowieczu produkowano cenny barwnik.

Seger w latach 1671-1672 opublikował siedem pionierskich opisów padaczki.

W 1676 roku jako drugi w Europie opisał przypadek zwłóknienia torbielowatego trzustki zwanego później mukowiscydozą.

Georg Seger zajmował się również badaniami nad układem krążenia, układem limfatycznym, fizjologią odżywiania płodu i składem pokarmu kobiecego.

Günter Grass - Blaszany bębenek

 

Günter Grass

Blaszany bębenek

Przekład Sławomir Bałut

Seria:
Dzieła najwybitniejszych noblistów ; 25

Wydawca:
TMM Polska / Planeta Marketing
Warszawa 2007

Sygnatura MAG 286281

Günter Grass urodził się w Gdańsku w 1927 roku.

Pochodził z rodziny kaszubsko-niemieckiej.

W 1999 roku otrzymał literacką Nagrodę Nobla.

"Blaszany bębenek" (Die Blechtrommel) to jego najgłośniejsza powieść.

Miała swa premierę w 1959 roku.

Jej ekranizacja przez Volkera Schlöndorffa zdobyła w 1979 roku Oskara.

Bohaterem książki jest karzeł Oskar Matzerath, który w wieku trzech lat postanowił przestać rosnąć i poświęcić się grze na dziecięcym bębenku.

W szerszym sensie bohaterem książki jest też miasto - Gdańsk

Właściwie jest to powieść o Wolnym Mieście Gdańsku, w którym obok siebie żyli Polacy, Niemcy, Kaszubi, Żydzi - po prostu gdańszczanie.

Na kartach powieści poznajemy niezliczona galerię charakterystycznych postaci i rozmaitych gdańskich miejsc.

Książka dzieli się na trzy części:
- Księga I - obejmuje czasy istnienia Wolnego Miasta Gdańska
- Księga II - akcja rozgrywa się w czasie II wojny światowej
- Księga III - opisuje realia powojennych Niemiec i życie bohatera w Düsseldorfie

Książka ta to przede wszystkim sentymentalna podróż do świata, który już nie istnieje, ciepła opowieść o ludziach i miejscach, którzy przetrwali w pamięci dziecka.

Powieść pozwala też lepiej poznać Niemcom Polaków i Polakom Niemców.

Gorąco polecamy.

Sztambuch przyjacielski Józefa Borzyszkowskiego

 

Sztambuch przyjacielski Józefa Borzyszkowskiego

oprac. red. Cezary Obracht-Prondzyński

Wydawca: Instytut Kaszubski

Gdańsk 2016

Sygnatura SIRr IIIB/Borzyszkowski Józef

Profesor Józef Borzyszkowski to człowiek instytucja.

Jego nazwisko jest doskonale znane w Gdańsku, na Kaszubach i Pomorzu.

To historyk związany z Uniwersytetem Gdańskim, członek Polskiej Akademii Nauk,  prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, współzałożyciel i prezes Instytutu Kaszubskiego, wicewojewoda gdański, senator.

W związku z jego 70-tymi urodzinami przyjaciele profesora nadesłali ponad siedemdziesiąt podziękowań, życzeń, wspomnień i wypowiedzi.

Wśród autorów wpisów do okolicznościowego sztambucha znaleźli się akademicy, samorządowcy, ludzie kultury, dziennikarze, pisarze, artyści, działacze regionalni, duchowni i świeccy, Polacy i obcokrajowcy.

Sztambuch urozmaicają zdjęcia z rodzinnego albumu profesora Józefa Borzyszkowskiego.

Historia Pomorza - Tom V - Część I

 

Historia Pomorza

Tom V (1918-1939)
Województwo pomorskie i Wolne Miasto Gdańsk

Część I
Ustrój, społeczeństwo i gospodarka

Toruń 2015

Sygnatura SIRr VIb/1-3t.5cz.1

Jest to już jedenasty wolumin w serii "Historia Pomorza" ukazującej się od 1969 roku.

W Informatorium dostępny jest cały komplet.


1.Historia Pomorza. T. 1, Do roku 1466. Cz. 1 / pod red. Gerarda Labudy ; oprac. Marian Biskup [et al.]. - Wyd. 2 uzup. - Poznań : Wydaw. Poznańskie, 1972.

2.Historia Pomorza. T. 1, Do roku 1466. Cz. 2 / pod red. Gerarda Labudy ; oprac. Kazimierz Ślaski, Benedykt Zientara ; bibliogr. przyg. Władysław Chojnacki. - Wyd. 2 uzup. - Poznań : Wydaw. Poznańskie, 1972.

3.Historia Pomorza : opracowanie zbiorowe. T. 2, Do roku 1815. Cz. 1, 1464/66-1648/57 / pod red. i ze wstępem Gerarda Labudy ; oprac. Marian Biskup [et al.]. - Poznań : Wydawnictwo Poznańskie, 1976.

4.Historia Pomorza : opracowanie zbiorowe. T. 2, Do roku 1815. Cz. 2, Pomorze Wschodnie w latach 1657-1815 / pod red. Gerarda Labudy ; oprac. Edmund Cieślak, Jerzy Wojtowicz, Władysław Zajewski ; przy współudz. Władysława Chojnackiego [et al.]. - Poznań : Wydawnictwo Poznańskie, 1984.

5.Historia Pomorza. T. 2, Do roku 1815. Cz. 3, Pomorze Zachodnie w latach 1648-1815 / pod red. Gerarda Labudy ; oprac. Zygmunt Szultka i Henryk Lesiński ; przy współudz. Dariusza Łukasiewicza i Alfreda Wielopolskiego ; Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk im. Tadeusza Manteuffla. - Poznań : Wydaw. Poznańskie, 2003.

6.Historia Pomorza. T. 3, (1815-1850). Cz. 1, Gospodarka, społeczeństwo, ustrój / pod red. i ze wstępem G. Labudy ; oprac. Stanisław Salmonowicz, Kazimierz Ślaski, Bogdan Wachowiak. - Poznań : Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 1993.

7.Historia Pomorza. T. 3, (1815-1850). Cz. 2, Zagadnienia polityczne, narodowościowe i wyznaniowe / pod red. Gerarda Labudy ; oprac. Janusz Jasiński ; przy współudz. Zygmunta Szultki. - Poznań : Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 1996.

8.Historia Pomorza. T. 3, (1815-1850). Cz. 3, Kultura artystyczna i umysłowa / pod red. Gerarda Labudy ; oprac. Bogusław Mansfeld [et al.]. - Poznań : Wydaw. Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2001.

9.Historia Pomorza. T. 4, (1850-1918). Cz. 1, Ustrój, gospodarka, społeczeństwo / oprac. Stanisław Salmonowicz [et al.] ; pod red. Stanisława Salmonowicza ; Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, Towarzystwo Naukowe w Toruniu, Uniwersytet Szczeciński. - Toruń : Wydaw. TN, 2000.

10.Historia Pomorza. T. 4, (1850-1918). Cz. 2, Polityka i kultura / oprac. Józef Borzyszkowski [et al] ; pod red. Stanisława Salmonowicza ; Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, Towarzystwo Naukowe w Toruniu, Uniwersytet Gdański. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. - Toruń : Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego, 2002.

11.Historia Pomorza. T. 5, (1918-1939) : Województwo pomorskie i Wolne Miasto Gdańsk. Cz. 1, Ustrój, społeczeństwo i gospodarka / opracowali Marek Andrzejewski, Bolesław Hajduk, Tomasz Łaszkiewicz, Przemysław Olstowski, Andrzej Romanow, Stanisław Salmonowicz, Ryszard Sudziński, Mieczysław Wojciechowski ; pod redakcją Szczepana Wierzchosławskiego i Przemysława Olstowskiego ; [recenzenci Józef Borzyszkowski, Kazimierz Wajda] ; Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk im. Tadeusza Manteuffla, Towarzystwo Naukowe w Toruniu. - Toruń : Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego w Toruniu, 2015.

Najnowszy tom został wydany przez Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk oraz Towarzystwo Naukowe w Toruniu pod redakcją prof. Szczepana Wierzchosławskiego i dr hab. Przemysława Olstowskiego.

Opracowanie podzielone jest na dwie części: województwo pomorskie i Wolne Miasto Gdańsk.

Ustrojowi administracyjnemu, społeczeństwu i gospodarce województwa pomorskiego w latach 1918-1939 poświęcili studia monograficzne następujący autorzy:

• Przemysław Olstowski - Charakterystyka źródeł i stanu badań do dziejów województwa pomorskiego
• Mieczysław Wojciechowski - Od rewolucji listopadowej do wprowadzenia administracji polskiej (1918-1920)
• Stanisław Salmonowicz - Podziały terytorialne i organizacja administracji w województwie pomorskim (1920-1939)
• Przemysław Olstowski - Stosunki ludnościowe w województwie pomorskim
• Ryszard Sudziński - Gospodarka Pomorza Nadwiślańskiego (przemysł, rzemiosło, handel, gospodarka morska) w Drugiej Rzeczypospolitej
• Tomasz Łaszkiewicz - Rolnictwo w województwie pomorskim w okresie międzywojennym

Część poświęcona Wolnemu Miastu Gdańsk składa się z następujących studiów:

• Andrzej Romanów - Charakterystyka źródeł i stanu badań nad dziejami Wolnego Miasta Gdańska
• Marek Andrzejewski - Struktura administracyjna i status prawny
• Andrzej Romanow - Terytorium, stosunki demograficzne, narodowościowe i wyznaniowe. Podziały społeczno-zawodowe i warunki bytu
• Bolesław Hajduk - Gospodarka i społeczeństwo

Rocznik Gdański - 1927-1939

 

W księgozbiorze regionalnym Informatorium dostępne są wszystkie przedwojenne tomy "Rocznika Gdańskiego".

12 tomów obejmuje lata 1927-1938.

Oznaczone są sygnaturą SIRr II/40

Powojenne numery "Rocznika Gdańskiego" należy zamawiać z magazynu.

W Książnicy znajdują się egzemplarze z lat 1954-2005.

Przedwojenny Gdańsk nie był częścią Polski.

W Wolnym Mieście Gdańsku nie było też początkowo polskich (polonijnych) instytucji naukowych.

Sytuację zmieniło powstanie w 1922 roku Towarzystwa Przyjaciół Nauki i Sztuki w Gdańsku - z inicjatywy ks. dr Kamila Kantaka.

Kadrowym i materialnym zapleczem towarzystwa było Gimnazjum Polskie Macierzy Szkolnej w Gdańsku, które również otwarto w 1922 roku.

Właśnie profesorowie tej szkoły, jednocześnie członkowie towarzystwa, powołali do życia w 1927 roku "Rocznik Gdański".

Prezesem Towarzystwa Przyjaciół Nauk i Sztuki był wówczas dr Marcin Dragan.

"Rocznik Gdański" był czasopismem naukowym, które miało poświadczać związki Gdańska i Kaszub z Polską.

W skład komitetu redakcyjnego wchodzili najdłużej Marcin Dragan, Władysław Pniewski oraz Adam Czartkowski.

Przed wojną ukazało się 12 tomów "Rocznika Gdańskiego".

Po wojnie jego wydawanie wznowiono w 1954 roku (od 1956 pod auspicjami Gdańskiego Towarzystwa Naukowego).

Przed wojną do "Rocznika Gdańskiego" pisało aż 57 autorów.

Opublikowano 187 rożnych tekstów - wśród nich 72 rozprawy i szkice, 24 materiały źródłowe, 83 recenzje i polemiki.

Stałe miejsce na łamach rocznika zajmowała "Kronika Towarzystwa Przyjaciół Nauki i Sztuki w Gdańsku".

"Rocznik Gdański" drukowano w Drukarni Gdańskiej.

Siedziba redakcji znajdowała się w gmachu Gimnazjum Polskiego w Gdańsku.

Przeważała tematyka historyczna, poza tym reprezentowane były literatura, sztuka, językoznawstwo, etnografia, socjologia i geografia.

Szczególne miejsce na łamach "Rocznika Gdańskiego" znalazła tematyka kaszubska.

Dwaj redaktorzy "Rocznika Gdańskiego" Władysław Pniewski i Franciszek Kręcki zostali zamordowani przez hitlerowców w Stutthofie 22 marca 1940 roku.

POLECANA LITERATURA

Andrzej Bukowski

Podwójny jubileusz "Rocznika Gdańskiego"

Rocznik Gdański
1966, s. 5-8

Sygnatura MAG 126500

Andrzej Bukowski

Pięćdziesiąt tomów "Rocznika Gdańskiego"

Rocznik Gdański
1990, zeszyt 1, s. 5-27

Sygnatura MAG 236387

Józef Borzyszkowski

O problematyce kaszubskiej na łamach "Rocznika Gdańskiego" 1927-2006

Acta Cassubiana
2009, Tom XI, s. 234-245

MAG TN 03339-11

Marcin Dragan

Przedmowa

Rocznik Gdański
1927, Tom I, s. 1-4

Sygnatura SIRr II/40t.1

Wyjazd studyjny do Rumii i Gdańska

 

W piątek 12 października 2018 roku Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich – Koło SBP przy Książnicy Kopernikańskiej – zorganizowało wyjazd studyjny do Rumii i Gdańska

Odwiedziliśmy następujące biblioteki:
– Stacja Kultura - Rumia
– Filia Gdańska
– Biblioteka pod Żółwiem - Gdańsk

"Stacja Kultura" - Biblioteka w Rumii to najpiękniejsza biblioteka na świecie.

"Stacja Kultura" została w 2016 roku zwycięzcą międzynarodowego konkursu na najlepiej zaprojektowane wnętrze biblioteki - Library Interior Design Awards.

Autorem projektu jest Jan Sikora.

Bibliotekę otworzono w 2014 roku w wyremontowanych pomieszczeniach budynku dworca kolejowego w Rumii.

W "Stacji Kultura" dorośli i dzieci mogą wypożyczać książki, gry, audiobooki, filmy.

Znajdują się tu sale konferencyjne i pracownie plastyczne.

Kolejną biblioteką jaką odwiedziliśmy była filia Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gdańsku przy ul. Mariackiej 42.

"Filia Gdańska" bo taką nosi nazwę specjalizuje się w księgozbiorze poświęconym przede wszystkim Gdańskowi (i szerzej Pomorzu Nadwiślańskiemu).

"Filia Gdańska" istnieje od 2008 roku.

"Filia Gdańska" gromadzi publikacje na temat Gdańska, ale również książki napisane przez gdańszczan.

Pisarze z Gdańska są częstymi gośćmi biblioteki.

Urządzane są tu regularnie spotkania autorskie, promocje książek, wystawy, spotkania z ciekawymi ludźmi, gry miejskie, imprezy kulturalne, wręczenia nagród literackich, narodowe czytanie, maratony czytelnicze, konkursy historyczne dla uczniów.

Nasz wyjazd studyjny zakończyliśmy w kolejnej filii Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gdańsku przy ul. Św. Ducha 111/113.

"Biblioteka pod Żółwiem" odróżnia się od innych filii tym, że trafiają do niej nowości książkowe tuż po ich premierze.

W "Bibliotece pod Żółwiem" czytelnicy odnajdą tylko najnowsze tytuły.

Księgozbiór filii stale się więc zmienia i jest na bieżąco aktualizowany.

W "Bibliotece pod Żółwiem" dostępne są również zbiory muzyczne i bogate zbiory poezji.

Działa tutaj Dyskusyjny Klub Książki i Klub Dyskusji o Filmie.

"Biblioteka pod Żółwiem" organizuje spotkania autorskie, wieczory poezji, promocje książek, projekcje filmów, debaty, koncerty.

Odwiedziny w bibliotekach w Pelplinie i Gdańsku

 

Koleżanki i koledzy ze Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich - koło w Ksiąznicy Kopernikańskiej w Toruniu, zorganizowali 22 kwietnia 2016 wyjazd szkoleniowy do Pelplina i Gdańska.

W czasie jednodniowej wycieczki udało nam się zwiedzić:

- Katedrę w Pelplinie

- Muzeum Diecezjalne w Pelplinie

- Bibliotekę Diecezjalną w Pelplinie

- Bibliotekę PAN w Gdańsku

PELPLIN

Bazylika Katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Pelplinie została zbudowana w XV wieku przez cystersów.

Zakonnicy zostali sprowadzeni do Pelplina już w XIII wieku przez księcia Mszczuja II.

Gdy w 1821 roku zaborcy pruscy sekularyzowali klasztor cystersów, Pelplin stał się siedziba biskupa chełmińskiego.

Katedra jest jedną z największych ceglanych świątyń w Polsce.

Swoja wielkością wyróżnia się również barokowy ołtarz główny, który mierzy 25 metrów wysokości.

Mogliśmy również zwiedzić krużganki klasztoru cystersów oraz obejrzeć średniowieczne scriptorium.

Duże wrażenie zrobiły na nas również zbiory Muzeum Diecezjalnego im. bp. Stanisława Wojciecha Okoniewskiego.

Muzeum posiada niezwykle cenny zbiór rzeźby gotyckiej i malarstwa średniowiecznego.

We wszystkich bibliotekarzach największe emocje wzbudziła oczywiście Biblia Gutenberga.

Biblia Pelplińska jest jedynym w Polsce egzemplarzem pierwszej wytłoczonej na prasie drukarskiej i za pomocą czcionek Biblii powstałej w połowie XV stulecia w warsztacie Jana Gutenberga w Moguncji.

Mieliśmy niezwykłe szczęście, że mogliśmy obejrzeć oryginał Biblii, gdyż eksponuje się go w Muzeum tylko kilka dni w roku.

Zostaliśmy bardzo ciepło i serdecznie przyjęci przez pracowników Biblioteki Diecezjalnej im. bp. Jana Bernarda Szlagi.

Jesteśmy bardzo wdzięczni ks. prof. Anastazemu Nadolnemu, który poświecił swój cenny czas, żeby pokazać nam przechowywane w Archiwum Diecezjalnym księgi metrykalne - staropolskie, XIX-wieczne i międzywojenne.

Odwiedziliśmy również pracownie konserwacji oraz zaprezentowano nam unikalne stare rękopisy i stare druki, przechowywane w Bibliotece Diecezjalnej w Pelplinie.

Wielkie wrażenie zrobiły na nas zbiory nut, a zwłaszcza pięknie iluminowany rękopis graduału z XIV wieku.

GDAŃSK

Z Pelplina pojechaliśmy do Gdańska, gdzie gościliśmy w Bibliotece Polskiej Akademii Nauk.

Biblioteka Gdańska ma bardzo długa tradycje - powstała już w 1596 roku.

Z tego powodu posiada bardzo duże zbiory cennych rękopisów, inkunabułów, starodruków, grafik, map i atlasów, medali, ekslibrysów, fotografii, zbiorów muzycznych.

Wyjazd zakończyliśmy nad Bałtykiem - spacerem po plaży w Sopocie.

Jeszcze raz dziękujemy koleżankom i kolegom ze Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich za zorganizowanie niezwykle atrakcyjnego i pouczającego wyjazdu.

Odbudowa Wielkiej Zbrojowni w Gdańsku - Fotografie Kazimierza Lelewicza

 

Odbudowa Wielkiej Zbrojowni
w Gdańsku
Fotografie Kazimierza Lelewicza

Jacek Dominiczak
Marcin Gawlicki
Jerzy W. Wołodźko

Fundacja Karrenwall

Gdańsk 2014

Miłośnicy Gdańska otrzymali właśnie wspaniały album opublikowany przez Fundację Karrenwall w serii wydawniczej "Przemyśleć Miasto".

Album zawiera nieznane dotąd fotografie Kazimierza Lelewicza (1896-1986).

Jest to wybór ponad 100 zdjęć  z kolekcji 3000 ocalałych fotografii ze zbiorów autora.

Zdjęcia dokumentują prace prowadzone przy odbudowie Wielkiej Zbrojowni w Gdańsku, zniszczonej w skutek bombardowań w marcu 1945 roku.

Odbudowa miała miejsce w 1950 roku, o czym traktuje zamieszczony w albumie obszerny tekst Marcina Gawlickiego "Odbudowa Wielkiej Zbrojowni w Gdańsku".

Książkę zamyka natomiast artykuł Jacka Dominiczaka "Podwójny sens architektury" poświęcony renesansowej sztuce architektonicznej Wielkiej Zbrojowni.

Obecnie w Wielkiej Zbrojowni mieści się Akademia Sztuk Pięknych.

Zrębem albumu są oczywiście czarno białe fotografie wykonane przez Kazimierza Lelewicza, dokumentujące zniszczenia Wielkiej Zbrojowni, przygotowania do odbudowy, odbudowę sklepień, odbudowę piętra, odbudowę poddasza i dachu, Basztę Słomianą, detale, fasady,

Album jest bardzo starannie wydany, na 140 stronach, na kredowym papierze z twardą okładką.

Miło nam poinformować, że korektę wykonała nasza koleżanka Justyna Gierszewska z Działu Wydawnictw Ciągłych.

Gorąco polecamy.