Książnica Kopernikańska : o nas

 

Książnica Kopernikańska : O nas

redakcja: Mariusz Balcerek

Wydawca; Książnica Kopernikańska w Toruniu

Toruń 2021

Sygnatura SIRr XXXVa/38

Informator "Książnica Kopernikańska. O nas" jest publikacja promocyjna poświęconą Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej - Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu.

W folderze znalazły się informacje poświęcone następującym tematom:

- Nasze innowacje

- Jak się zmienialiśmy

- Zbiory specjalne

- Ochrona zbiorów i digitalizacja

- Regionalia

- Czasopisma

- Udostępnianie

- Działalność naukowa i popularno-naukowa

- Wystawy okolicznościowe

- Spotkania autorskie

- Wydarzenia promujące kulturę literacką

- Gry terenowe

- Wydarzenia z grami planszowymi

- Konkursy

- Ośrodek Czytelnictwa Chorych i Niepełnosprawnych

- Nasze filie i ich działalność

- Mediateki

- Bibliotekarze

- Szkolenia

- Wsparcie merytoryczne gminnych bibliotek publicznych

Książka jest bogato ilustrowana i ma atrakcyjna szatę graficzną.

Oprawy książkowe XIV-XVIII wieku w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu

 

Oprawy książkowe XIV-XVIII wieku w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu

Cz. 1

Rzeczpospolita, Prusy, Dolny Śląsk

Katalog wystawy

Toruń 2018

Sygnatura SIRr XXXVe/44

W katalogu zaprezentowano 71 tarannie wyselekcjonowanych  opraw ksiązkowychc.

W zdecydowanej większości nie były dotąd nigdzie publikowane.

 OPisy mają rozbudowane noty i tablicy barwne.

Przedstawiono charakterystyczne zjawiska i procesy na polu introligatorstwa, jakie miały miejsce od XIV do XVIII wieku.

Zarysowano sylwetki wybranych indywidualności tej dziedziny rzemiosła.

Katalog opracował historyk sztuki i bibliolog z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika prof. Arkadiusz Wagner.

Z autorem współpracowały Beata Madajewska i Anna Wronka z Działu Zbiorów Specjalnych Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu.

Katalog wydano w związku z wystawą towarzyszącą III Ogólnopolskiej Konferencji Oprawoznawczej , będącej efektem współpracy Instytutu Informacji Naukowej i Bibliologii UMK, Zespołu ds. Inwentaryzacji Biblioteki Katedralnej w Gnieźnie (WH UAM w Poznaniu) oraz Książnicy Kopernikańskiej.

Konferencja odbyła się w Toruniu w dniach 13-14 grudnia 2018 roku.

Biblioteka Gimnazjum Akademickiego w Toruniu (1594 – 1923)

 

W 1568 roku powstało w Toruniu protestanckie gimnazjum.

Równolegle ze szkołą protestancką w mieście działało także katolickie Kolegium Jezuickie (1605-1773) z własną biblioteką.

W 1594 roku gimnazjum uzyskało rangę akademickiego.

Utworzono wówczas również Bibliotekę Gimnazjalną.

Descriptio Bibliothecae Scholae Thorunens

Powstanie Biblioteki Gimnazjalnej wiąże się z osobą burmistrza Henryka Strobanda (1548-1609).

Jest on współautorem rękopisu "Descriptio Bibliothecae Scholae Thorunensi" - opisu Biblioteki Gimnazjalnej z 1594 roku.

"Descriptio..." podaje szczegółowy opis wnętrza biblioteki, wymienia sprzęty biblioteczne, informuje o podziale księgozbioru na klasy, o zbiorach ikonograficznych i kartograficznych,
o spisach i inwentarzach bibliotecznych

Drugim współautorem "Descriptio..." jest Urlyk Schober, konrektor gimnazjum, któremu powierzono prowadzenie biblioteki - zwykle funkcję bibliotekarza pełnił rektor gimnazjum.

Rektorem Gimnazjum Akademickiego i jednocześnie bibliotekarzem był też Peter Jaenichen - autor informatora "Notitia Bibliothecae Thorunensis" z 1723 roku.

Księgozbiór biblioteki rósł w XVII i XVIII w.

Hojnymi ofiarodawcami byli przedstawiciele toruńskiego patrycjatu.

Ogromną rolę w powiększaniu biblioteki odegrała drukarnia miejska (formalnie była drukarnią gimnazjalną).

Cała produkcja oficyny trafiała do Biblioteki Gimnazjalnej.

Oprócz uczniów szkoły, z biblioteki mogli również korzystać w ustalonych godzinach mieszkańcy miasta (w każdą środę po południu).

Szkoła i biblioteka mieściły się do 1724 roku w budynkach dawnego klasztoru franciszkańskiego przy kościele Najświętszej Panny Maryi.

Jerzy Fryderyk Steiner "Ekonomia" rys. 82 ; [w:] Toruń i miasta ziemi chełmińskiej na rysunkach Jerzego Fryderyka Steinera z pierwszej połowy XVIII wieku (tzw. Album Steinera) pod red. M. Biskupa Toruń 1998

Fotografia współczesna. Kiedyś siedziba Toruńskiego Gimnazjum Akademickiego. Obecnie siedziba Sądu Okręgowego w Toruniu

W 1724 roku siedziba Gimnazjum Akademickiego i tym samym Biblioteki Akademickiej została przeniesiona do budynku "Ekonomii", czyli bursy szkolnej przy ul. Piekary 49.

Dziś "Ekonomia" jest siedzibą Sądu Okręgowego w Toruniu.

Gimnazjum Akademickie mieściło się tu do roku 1855.

W 1855 roku gimnazjum przeniosło się do budynku przy ulicy Zaułek Prasowy, gdzie obecnie ma swą siedzibę I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika.

Biblioteka Gimnazjalna cieszyła się wielkim uznaniem w XVII i XVIII wieku.

Odwiedzano specjalnie Toruń w celu zwiedzenia biblioteki i podziwiania jej zbiorów.

Niestety w okresie Księstwa Warszawskiego Biblioteka Gimnazjalna doznała olbrzymich strat.

W 1807 roku wojska napoleońskie postanowiły w budynku "Ekonomii" urządzić szpital wojskowy - bibliotekę przeniesiono pośpiesznie do Ratusza.

W czasie przeprowadzki zaginęła znaczna część księgozbioru biblioteki.

Zaginęły najwartościowsze książki oraz dodatkowo katalog alfabetyczny, co rodzi poważne przypuszczenie, że nie był to przypadek, tylko przemyślana kradzież.

Sprawa rabunku do dziś jest nie wyjaśniona, ale pełna niedomówień i pomówień.

Rycina z „Kroniki świata” Hartmana Schedla – De Sarmatia regione Europe

Maximilian Curtze, Katalog Biblioteki Gimnazjalnej w Toruniu

W latach 1868 - 1971 trwały prace nad uporządkowaniem księgozbioru i opracowaniem nowoczesnego katalogu Biblioteki Gimnazjalnej.

Zajmowali się tym profesorowie Rudolf Brohm, Maximilian Curtze, Karl Boethke, K. Rothe.

"Katalog der Gymnasial-Bibliothek zu Thorn" został wydany również drukiem w 1871 roku przez Maximiliana Curtze - nauczyciela matematyki w gimnazjum w latach 1864-1896.

Curtze prowadził owocne badania nad dziełem Mikołaj Kopernika.

Był też aktywnym członkiem Coppernicus-Verein für Wissenschaft und Kunst.

"Katalog der Gymnasial-Bibliothek zu Thorn" jest katalogiem działowym.

W obrębie działów pozycje są wymieniane w porządku alfabetycznym.

I. Classische Philologie
I. Filologia klasyczna

II. Vergleichende Philologie, Europäische Sprachen
II. Filologia porównawcza, języki europejskie

III. Aussereuropäische Sprachen
III. Języki pozaeuropejskie

IV. Litteraturgeschichte, Bibliothekwissenschaft, Bibliographie
IV. Historia literatury, bibliotekoznawstwo, bibliografia

V. Geschichte und ihre Hilfswissenschaften
V. Historia i jej nauki pomocnicze

VI. Geographie und Reisen
VI. Geografia i podróże

VII. Thorunensia
VII. Toruniana

VIII. Mathematik, Astronomie (Astrologie), Kriegswissenschaft
VIII. Matematyka, astronomia (astrologia), wojskoznawstwo

IX. Physik, Chemie, Technologie, beschreibende Naturwissenschaften
IX. Fizyka, chemia, technologia, opisowe nauki przyrodnicze

X. Künste
X. Sztuka

XI. Medicin
XI. Medycyna

XII. Jurisprudenz und Staatswissenschaft
XII. Prawoznawstwo i politologia

XIII. Theologie
XIII. Teologia

XIV. Philosophie
XIV. Filozofia

XV. Pädagogik, Universitäts- und Schul- Schriften
XV. Pedagogika, pisma uniwersyteckie i szkolne

XVI. Handschriften
XVI. Rękopisy

XVII. Varia und Nachtrag
XVII. Różne

XVIII. Anhang: Festschriften zur 3. Saecularfeier des Gymnas. zu Thorn
XVIII. Dodatek: księga jubileuszowa trzechsetlecia gimnazjum w Toruniu

W 1923 roku księgozbiory Biblioteki Gimnazjalnej, biblioteki rady miasta Torunia, Towarzystwa Naukowego w Toruniu i Coppernicus-Verein für Wissenschaft und Kunst zostały połączone i stały się fundamentem utworzonej Książnicy Miejskiej im. Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Osobom zainteresowanym szczegółowymi informacjami o historii Biblioteki Gimnazjalnej w Toruniu polecamy znajdujące się w księgozbiorze regionalnym Informatorium publikacje:

Katalog der Gymnasial-Bibliothek zu Thorn

zusammengestellt von Maximilian Curtze

Thorn 1871

Sygnatura SIRr I/13t.1

 

Katalog der Bibliothek des Königl. Gymnasiums zu Thorn
Nachtrag 1, 1871-1882

zusammengestellt von Maximilian Curtze
Thorn  1883

Sygnatura SIRr  I/13t.2

 

Katalog der Bibliothek des Königl. Gymnasiums zu Thorn
Nachtrag 2, 1883-1891

zusammengestellt von Maximilian Curtze
Thorn 1892

Sygnatura SIRr I/13t.3

 

Anna Lewandowska
Biblioteka Toruńskiego Gimnazjum Akademickiego 1594-1793
s. 17-42
[w:] Księga pamiątkowa uroczystego obchodu sześćdziesięciolecia Książnicy Miejskiej im. M. Kopernika : 21-23 października 1983 r.
Toruń 1988
Sygnatura SIRr XXXVa/7

 

Anna Lewandowska
Księgozbiór religioznawczy i teologiczny Biblioteki Gimnazjalnej w Toruniu
[odbitka:] Studia o bibliotekach i zbiorach polskich, T.5
Toruń 1993, s. 31-46
Sygnatura SIRr XXXVa/12

 

 

Anna Lewandowska

Inkunabuły Książnicy Miejskiej im. M. Kopernika w Toruniu

Toruń 1979

Sygnatura SIRr XXXVa/6

 

Stanisław Tync

Dzieje Gimnazjum Toruńskiego : (1568-1772). T. 1, Wiek XVI

Toruń 1928

Sygnatura SIRr XXXIb/4

 

Stanisław Tync

Dzieje Gimnazjum Toruńskiego. T. 2

Toruń 1949

Sygnatura SIRr XXXIb/4

 

Stanisław Tync

Ślązak Ulryk Schrober konrektor
i działacz kulturalny toruński : 1559-1598
Wrocław 1960

Sygnatura SIRr IIIb/Schober Urlyk

 

Stanisław Salmonowicz
Toruńskie Gimnazjum Akademickie w latach 1681-1817 : studium z dziejów nauki i oświaty
Księga pamiątkowa 400-lecia Toruńskiego Gimnazjum Akademickiego. T. 4, Toruń 1973
Sygnatura SIRrXXXIb/3t.4

 

 

Krystyna Podlaszewska

Gimnazjum toruńskie w latach 1817-1920

do druku przyg. Magdalena Niedzielska
Toruń 2007
Sygnatura SIRr XXXIb/6

 

Krystyna Podlaszewska
Notitia Bibliothecae Thorunensis Piotra Jaenichiusa z 1723 r. : przyczynek do dziejów biblioteki gimnazjum toruńskiego
[odbitka:] Zeszyty Naukowe UMK, Nauka o książce III
Toruń 1965, s. 3-41
Sygnatura SIRr XXXIb/5

 

Magdalena Niedzielska

[hasło:] Curtze Maximilian
s. 58-60
[w:] Toruński Słownik Biograficzny, T.2
Toruń 2000
Sygnatura SIRr IIIA/12t.2

 

Zygmunt Mocarski

Książka w Toruniu do roku 1793 : zarys dziejów

Toruń 1934

Sygnatura SIRr XXXVe/8

 

Informator o zbiorach i działalności Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu

Toruń 2008

Sygnatura SIRr XXXVa/32

Zygmunt Mocarski - O Książnicy Miejskiej imienia Kopernika w Toruniu

 

Zygmunt Mocarski

O Książnicy Miejskiej imienia Kopernika w Toruniu

Odbitka z : Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu. R. 32 (1925)

Toruń 1927

Sygnatura SIRr XXXVa/3

Zygmunt Mocarski był pierwszym dyrektorem Książnicy Miejskiej im. Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Uczynił on z Książnicy największą i najważniejszą bibliotekę na Pomorzu.

Mocarski uczestniczył w życie naukowe i kulturalne Torunia.

W 1926 roku założył Towarzystwo Bibliofilów im. Lelewela, którego był prezesem do 1939 r.

Przez cały okres międzywojenny pełnił również funkcję sekretarza Towarzystwa Naukowego w Toruniu.

Zygmunt Mocarski sam prowadził badania naukowe nad dziejami kultury, książki czy oświaty.

Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa

https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/70996

Publikacja "O Książnicy Miejskiej imienia Kopernika w Toruniu" jest zapisem referatu, jaki Zygmunt Mocarski wygłosił 10 grudnia 1923 roku w na uroczystości poświęcenia i otwarcia Książnicy Miejskiej.

Omówił w nim dzieje bibliotek w Toruniu od 1594 roku, kiedy to burmistrz Henryk Stroband utworzył Bibliotekę Gimnazjum Akademickiego, do 1923 roku, kiedy to otwarto Książnicę Miejską.

Książnica powstała dzięki zaangażowaniu Ottona Steinborna, wiceprezesa Towarzystwa naukowego w Toruniu oraz Stefana Dembego, naczelnika Wydziału Bibliotek Publicznych ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

Formalna data powstania Ksiąznicy jest 19 lutego 1923 roku.

Powstała z połączenia czterech księgozbiorów:

• Biblioteki Miejskiej w Toruniu
• Gimnazjum Państwowego Męskiego w Toruniu
• Towarzystwa Naukowego w Toruniu
• Towarzystwa Coppernicus Verein für Wissenschaft und Kunst

Książnica Miejska została otwarta w Siedzibie Towarzystwa Naukowego w Toruniu przy ul. Wysokiej.

Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa
 https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/70996

Zygmunt Mocarski w dalszej części referatu omówił zbiory Książnicy Miejskiej, podkreślając zwłaszcza znaczenie księgozbioru Gimnazjum, który gromadzony był od XVI wieku.

Książnica posiada miedzy innymi dzieło Erazma Glicznera "Assertiones aliquot breues ac dilucidae pro Baptismo Infantium..." uważane za pierwszy druk odbity w Toruniu w 1569 roku w drukarni Worffschaufla.

Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa
https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/70996

Książnica Miejska posiada bogate zbiory starodruków toruńskich i pomorskich.

Szczyci się też kolekcją copernicanów w tym pierwszym wydaniem "De revolitionibus orbium coelestium... " Mikołaja Kopernika z Norymbergi z 1543 roku.

Szczególnie cennym elementem Biblioteki gimnazjalnej jest kolekcja kartografii w tym globusów niebieskich i ziemskich z XVI i XVII wieku.

Wśród rękopisów Książnicy na uwagę zasługuje pergaminowy manuskrypt Naldi Naldii Florentini "Epistola de laudibus Auguste Bibliothecae ad Matthiam Corvinium Regem Serenissimum" z XV wieku.

Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa
https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/70996

Od 1594 roku kiedy to burmistrz Henryk Stroband przekazał księgozbiór rady miejskiej bibliotece gimnazjalnej w Ratuszu zaczęto na nowo tworzyć Bibliotekę Radziecką.

Niestety zniszczona została w 1703 roku w wyniku pożaru Ratusza spowodowanego szwedzkim ostrzałem.

Biblioteka Rady Miasta silnie rozrosła się w XVIII stuleciu dzięki włączeniu do niej wielu księgozbiorów prywatnych toruńskich patrycjuszy.

W 1914 roku Biblioteka Radziecka (Rady Miasta Torunia) została połączona z Biblioteką Towarzystwa Coppernicus Verein für Wissenschaft und Kunst, niemiecka biblioteką ludową, biblioteką nauczycielską i biblioteką szpitala miejskiego.

Powstała w ten sposób Biblioteka Miejska "Stadtbücherei".

Jej siedzibę przeniesiono z Ratusza na ul. Kopernika 12.

Biblioteka Towarzystwa Coppernicus Verein für Wissenschaft und Kunst powstała w 1855 roku, a Biblioteka Towarzystwa Naukowego w Toruniu w 1876 roku.

Obie miały charakter naukowy.

Joanna Matyasik - Skarby Książnicy Bydgoskiej

 

Joanna Matyasik

Skarby Książnicy Bydgoskiej
Zabytkowe zbiory Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. dr. Witolda Bełzy w Bydgoszczy

Wydawca: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. dr. Witolda Bełzy

Bydgoszcz 2018

Sygnatura SIRr  XXXVc/32

Dr Joanna Matyasik jest kierownikiem Działu Zbiorów Specjalnych Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy.

Jest autorką wielu książek oraz artykułów ukazujących się w naukowych opracowaniach  i popularno-naukowych periodykach.

Monografia poświęcona "Skarbom Książnicy Bydgoskiej" przybliża najcenniejsze kolekcje zgromadzone w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Bydgoszczy.

Wybór autorki dokonany został z dużym znawstwem.

Przybliża czytelnikom zarówno zbiory rękopiśmienne, inkunabuły, stare druki, ale również kartografię (mapy, atlasy, plany, muzykalia (nuty i płyty), ikonografię (grafika, rysunki, obrazy, ekslibrysy, fotografie, pocztówki, przezrocza),  dokumenty życia społecznego a nawet medale.

Osobny rozdział poświęcony jest zbiorom zgromadzonym w Izbie Pamięci Adama Grzymały-Siedleckiego.

Obecnie zasób zabytkowych zbiorów zgromadzony w bydgoskiej bibliotece przekracza 60 tysięcy.

Zbiór inkunabułów i starodruków liczy 8248 egzemplarzy.

Wśród nich szczególnie cenna jest księgozbiór należący dawniej do biblioteki klasztoru bernardynów bydgoskich.

Zbór rękopisów liczy 1200 jednostek.

Manuskrypty pochodzą z różnych epok - od średniowiecza do współczesności.

Wśród nich znajduje się Mszał franciszkański z przełomu XV i XVI stulecia.

Kolekcja kartografii liczy aż 5278 jednostek i obejmuje mapy wydawane od XVI do XXI wieku.

Na uwagę zasługuje "Mappa totius mundi" autorstwa Guillaume Delisle wydana w Augsburgu około 1777 roku.

Wśród cymeliów biblioteki znajdują się również muzykalia.

Zwłaszcza płytoteka gramofonowa liczy ponad 4,5 tysiąca tytułów i jest jedna z największych w kraju.

Zbiory graficzne i malarskie obejmują 709 pozycji.

Najbardziej wartościowy jest pierwszy znany widok Bydgoszczy z 1657 roku autorstwa słynnego szwedzkiego kartografa i rytownika Erica Jonssona Dahlberga.

Zbiór dokumentów życia społecznego liczy prawie 10 tysięcy jednostek.

W jego skład wchodzą rozmaite ulotki, broszury, druki ulotne.

Izba Pamięci Adama Grzymały-Siedleckiego pełni funkcje biblioteki i muzeum jednocześnie.

Mieści się w dawnym mieszkaniu wybitnego dramaturga związanego z Teatrem Polskim w Bydgoszczy.

Wystawa "Regionalia ze zbiorów Książnicy Kopernikańskiej”

 

Zapraszamy na wystawę „Regionalia ze zbiorów Książnicy Kopernikańskiej”

 

Z okazji VIII Toruńskiego Kiermaszu Książki Regionalnej przygotowaliśmy dla Państwa wystawę „Regionalia ze zbiorów Książnicy Kopernikańskiej”.

Wystawę można oglądać w holu Biblioteki Głównej przy ul Słowackiego 8.

Na wystawie zaprezentowano czasopisma regionalne z XIX wieku oraz książki pomorskie z XIX i XX wieku.

Wśród czasopism znajdziecie następujące cymelia:

1. Kreis-Blatt des Königlich-Preußischen Landraths-Amst zu Thorn (Toruń, 1854)
2. Thorunia (Toruń, 1831)
3. Pielgrzym (Pelplin, 1869)
4. Der Drewenzbote für Gollub und Umgegend (Toruń, 1879)
5. Wszechbrat Bracki (Toruń, 1860)
6. Gazeta Toruńska (Toruń, 1874)
7. Przyjaciel (Toruń, 1888).

Wśród zabytkowych książek związanych z regionem na szczególną uwagę zasługują druki kaszubskie.

 

1. Agust Szloga : szołobułka : (wiesoło rezegra) / Leon Hejka. - [Kartuzy] : "Gazeta Kartuska", [1935].
2. Bojka o Sodłatym : (Na sztołt Derdowskiego) / Jan Karnowski. - Kartuzy : Gazeta Kartuska, 1939.
3. Czemu dziad zawsze dziadem, choć mu wszyscy dają? : powieść / napisał Ignacy Danielewski. - Chełmno : W. Fiałek, [ante 1909].
4. Elementarz polski napisany z polecenia Towarzystwa Moralnych Interesów / Ignacy Łyskowski. - Pelplin : E. Michałowski, [b. r.].
5. Gdynia : deklamacje, śpiewy, tańce i pieśni kaszubskie / Janusz Stępowski ; inscenizacja Wandy Tatarkiewicz-Małkowskiej ; il. muzyczna Władysława Macury. - Warszawa : Wydaw. Ligi Morskiej i Kolonialnej, cop. 1936.
6. Hanka się żeni : wesele kaszubskie w 5 aktach z muzyką i śpiewem / Bernard Sychta ; poprzedził słowem wstępnym Władysław Pniewski. - Wejherowo : A. Peter, 1937
7. Historya Polska wierszem / wydał i uzupełnił Józef Chociszewski. - Chełmno : nakł. Józefa Chociszewskiego, 1868.
8. Jak w Koscérznie koscelnygo obrele abo Pięc kawalerów a jedna jedyno brutka : w osem spiewach napisoł Aleksander Majkowski. - Gdansk : druk. i nakł. B. Milskiego, 1899.
9. Jasiek z Knieji : sporo kupa łgarstw kaszebściech / zebrano i powiązano od Heromina Derdowściego a na prowdę Jarosza Dyrdę ; na nowo doł do smary Józef Wrycza (Rekowści) jegomosck ksiądz proboszcz wielewści, ciej nieborok sedzoł w pryze w Królewścim Rywałdzie w roku Pańscim 1935. - Pelplin : nakł. i druk. Drukarnia i Księgarnia, [1935].
10. Kaszuba pod Widnem / Jarosz Derdowski. - Poznań : Fiszer i Majewski, 1929.
11. Krótkie objaśnienie pacierza dla ludu katolickiego / przez M. Osmańskiego. - Brodnica : nakł. autora, 1854.
12. Nowotné spiéwě : (wiersze kaszubskie) / Woś Budzysz. - Poznań : nakład autora, 1910.
13. Nórcyk Kaszubści abo Koruszk i Jedna Maca Jędrnyj prowde / pozbieroł Mejster od pieśni " O panu Czorlińścim co do Pucka po sece jachoł. - Winona : drekował Jarosz Derdowści ; Pelplin : E. Michałowski, Drukarnia Nakładowa w Pelplinie, 1897.
14. Pieśni gminne i przysławia ludu polskiego w Prusach Zachodnich / Ignacy Łyskowski. - Wyd. 2. - Gniezno : J. Chociszewski, 1907.
15. Podania Kaszubskie / Stanisław Czernicki. - Kościerzyna : St. Stachowski, 1931.
16. Starogrodzka kapela, czyli Poczciwych Opatrzność nie opuści / przez Ks. M. O. - Brodnica : druk. i nakł. C. A. Köhlera, 1857.
17. Ścinanie kani : w 2 aktach : starożytne widowisko kaszubskie / opracowane przez Szczepana Tarnowskiego ; przedm. Jana Karnowskiego. - Toruń : Pomorski Związek Teatrów Ludowych, 1933.
18. Śpiące Ueskue : dramat kaszubski w 4 odsłonach / Bernard Sychta. - Wejherowo : Dom Książki Polskiej, 1937.

 

Podpisz deklarację - wyraź poparcie dla zachowania w Toruniu Kodeksu Korwina

 

14 lutego 2022 została podpisana Deklaracja poparcia dla zachowania w narodowym dziedzictwie kultury Rzeczypospolitej Polskiej "Katalogu Korwina"

To bezcenny renesansowy manuskrypt szkoły florenckiej, wpisany na Światową Listę Programu UNESCO "Pamięć Świata".

"Katalog Korwina" znajduje się w Toruniu od kilkuset lat i jest najcenniejszym zabytkiem kultury w kolekcji Książnicy Kopernikańskiej.

Ty też możesz podpisać Deklarację.

Aby wyrazić swoje poparcie wejdź na stronę:

www.kodekskorwina.pl

Deklaracja poparcia

dla zachowania w narodowym dziedzictwie kultury Rzeczypospolitej Polskiej „Katalogu Korwina” – bezcennego, renesansowego manuskryptu szkoły florenckiej, wpisanego na Światową Listę Programu UNESCO „Pamięć Świata”- najcenniejszego zabytku kultury w kolekcji Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej – Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu:

„Epistola de laudibus augustae bibliothecae atque libri quatuor versibus scripti eodem argumento ad serenissimum Mathiam Corvinum Panoniae regem”

My niżej podpisani, wyrażając wolę własną, a także wolę tych, których reprezentujemy poprzez sprawowane urzędy, apelujemy do Posłanek i Posłów na Sejm o odstąpienie od inicjatywy pozbawienia Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu znajdującego się w jej kolekcji bezcennego rękopisu. Bezcennego dla Torunia i Regionu, będącego nierozerwalną częścią duchowego i materialnego dziedzictwa narodowego Polski.

Kodeks ten jest wyjątkowy ze względu na jego wartość historyczną i artystyczną. Wykonany w technice pergaminowej, ozdobiony został przez mistrzów florenckiej szkoły malarstwa miniaturystycznego. Dziś stanowi jeden z 650 rozproszonych po całym świecie egzemplarzy tzw. rodziny corvinianów, do której należą ocalałe egzemplarze ze zbiorów dawnej biblioteki króla Węgier Macieja Korwina,obecnie wpisane na Światową Listę Programu UNESCO „Pamięć Świata”. Na tle wszystkich corvinianów wyjątkowości naszemu manuskryptowi dodaje jego treść, bowiem jest ona poetyckim opisem tego zbioru.

Bibliotheca Corviniana, druga po watykańskiej najznamienitsza biblioteka epoki renesansu, nie przetrwała próby czasu. Po śmierci króla jej zasoby ulegały stopniowej degradacji i rozproszeniu. „Epistola …” trafiła do Torunia przez Italię lub Niemcy. A w roku 1594 została przekazana w darze przez toruńskiego mieszczanina do zasobów biblioteki Gimnazjum Akademickiego, nowopowstałej w Toruniu wyższej uczelni, której ranga i poziom kształcenia, podobnie jak poziom i ranga Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Wileńskiego, stanowiły o sile i otwartości Rzeczypospolitej. Była wkładem i odpowiedzią mieszczan toruńskich i całych Prus Królewskich na przynależność do Rzeczypospolitej. Odtąd, jako nr 21 w księgozbiorze założonej wówczas biblioteki, przez wieki stanowi przedmiot pieczołowitej opieki i troski. Do dziś, tak jak pamięć o Mikołaju Koperniku, stanowi jeden z fundamentów naszej tożsamości narodowej i przynależności do świata kultury łacińskiej.

Dlatego, kiedy Polska jest wolnym, niepodległym Państwem, jesteśmy winni wdzięczność za ten dar minionym pokoleniom. I jesteśmy zobowiązani przekazać go następnym, aby nadal stał na straży prawdy historycznej i tożsamości narodowej.

Zadanie "Kujawsko-pomorska prasa cyfrowa 1920"

 

"Kujawsko-pomorska prasa cyfrowa 1920"

Zadanie "Kujawsko-pomorska prasa cyfrowa 1920" przewiduje zdigitalizowanie, opracowanie, udostępnienie czasopism znajdujących się w zbiorach Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej - Książnicy Kopernikańskiej (WBP-KK) w Toruniu.

Starannie wyselekcjonowany zbiór, obejmie unikatową prasę regionalną wydaną w latach 1920-1939.

Jest to okres szczególnie ważny dla historii regionu ze względu na 100. rocznicę powrotu Pomorza i Torunia do Macierzy.

Obecnie dostęp do tych wydań w formie analogowej jest bardzo ograniczony.

Zbiory zostaną udostępnione w Kujawsko-Pomorskiej Bibliotece Cyfrowej (KPBC), a dostęp do nich będzie całkowicie bezpłatny i przedstawiony w atrakcyjnej formie prezentacji dla zainteresowanych materiałem, w tym również dla osób z niepełnosprawnościami i wykluczonych cyfrowo.

Opis wybranej ścieżki digitalizacyjnej

Zdigitalizowane i opracowane w ramach zadania "Kujawsko-pomorska prasa cyfrowa 1920" czasopisma wydane w latach 1920-1939 będą bezpłatnie udostępnione w formie cyfrowej w Kujawsko-Pomorskiej Bibliotece Cyfrowej (KPBC), pod adresem: https://kpbc.umk.pl/dlibra przy użyciu oprogramowania dLibra.

Udostępnienie zasobu będzie polegało na umieszczeniu kopii w formacie PDF z technologią OCR w KPBC.

Metadane zdigitalizowanego zasobu będą sporządzone w formacie Dublin Core, zostaną również osadzone w odpowiedniej strukturze oraz przypisane do kolekcji funkcjonujących w bibliotece cyfrowej.

Charakterystyka zasobu planowanego do udostępnienia i digitalizacji

Zasób biblioteczny przeznaczony do digitalizacji w ramach projektu "Kujawsko-pomorska prasa cyfrowa 1920" wybrano kierując się przede wszystkim zamysłem uczczenia nadchodzącej rocznicy „100-lecia powrotu Torunia do wolnej Polski”.

Ponadto przy wyborze istotne były także kryteria unikatowości oraz stanu zachowania wybranych czasopism.

Rok 2020 będzie szczególnym, nie tylko dla torunian, ale również mieszkańców całego regionu, ponieważ będzie związany z szeregiem obchodów, mających upamiętnić to wydarzenie.

Jedną z form uczczenia takiej okazji może stanowić zdigitalizowanie w ramach projektu " Kujawsko-pomorska prasa cyfrowa 1920" istotnych dla dziejów miasta i regionu publikacji, zgromadzonych w WBP-KK w Toruniu.

Tak oryginalna forma uczczenia rocznicy 100-lecia odzyskania niepodległości przez Toruń, pozwoli na wielokrotne wykorzystanie utrwalonych w cyfrowej formie, wybranych zbiorów bibliotecznych przez długie lata.

Tym samym zapadnie to w pamięci wszystkich, którzy będą mogli bezpłatnie korzystać z cyfrowych zasobów, nie tylko na terenie kraju, ale nawet w odległych zakątkach świata.

Zbiory przeznaczone do digitalizacji to głównie gazety.

Czasopisma te są cennym źródłem informacji, w związku z tym, że były wydawane po powrocie do Macierzy na terenie Pomorza, najczęściej relacjonowały bieżące wydarzenia regionalne (zarówno społeczne, gospodarcze, kulturalne, jak i polityczne) oraz podawały informacje na temat kształtowania się na nowo państwowości.

Ponadto znajduje się w nich dużo interesujących wiadomości dotyczących także życia codziennego mieszkańców regionu, jak chociażby ogłoszenia i reklamy.

Stanowią one zatem bezcenne źródło informacji, dokumentujące ówczesny okres życia Polaków na tym terenie, które może nie tylko służyć do celów naukowych, edukacyjnych, popularyzacyjnych, ale także zainteresować osoby pragnące poszerzać swoją wiedzę historyczną.

Wszystkie zamierzone w ramach projektu działania mają na celu odkrywanie wielkości historycznej dziejów Torunia i regionu oraz umacnianie miłości do „małej ojczyzny”.

Zadanie pn.

"Kujawsko-pomorska prasa cyfrowa 1920"

finansowane ze środków Samorządu Województwa

„Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych”