Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Przepisy kulinarne. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Przepisy kulinarne. Pokaż wszystkie posty

piątek, 27 grudnia 2024

Kujawsko-pomorska gęsina na św. Marcina

 



rysunek otwartej książki
Kujawsko-pomorska gęsina na św. Marcina 
Najlepsze sposoby na gęsinę 
Wybrane przepisy z lat 2009-2020

Opracowanie Beata Zaguła

Wydawca: Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego

Toruń 2021

Sygnatura SIRr IX/75



Na staropolskich stołach gęsina była potrawa obowiązkową.

Jej zalety chwalił nawet Adam Mickiewicz.

Gęsie mięso jest wyjątkowo smaczne i zdrowe.

Polska od lat utrzymuje pozycje potentata w produkcji i eksporcie gęsiny.

Szczególna renoma cieszy się hodowla w Kołudzie Wielkiej pod Inowrocławiem.

Już od 2009 roku Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego organizuje akcję "Kujawsko-pomorska gęsina na św. Marcina".

Dzięki corocznemu Festiwalowi Gęsiny mięso gęsie przebojem zdobywa stoły i podniebienia orz przyczynia się do rozsławienia Kujaw i Pomorza.

Gęsina stała się nieodłącznym elementem celebracji Narodowego Święta Niepodległości.

W książce zaprezentowano z jednej strony przepisy pochodzące od mistrzów kulinarnych, znanych i popularnych kucharzy, którzy gościli na Festiwalu Gęsiny.

Z drugiej strony przedstawiono przepisy mieszkańców regionu nadsyłane na konkursy kulinarne i akcje promujące gęsinę.

Książnica Kopernikańska poleca książki poświęcone przygotowaniu potraw z gęsiny:

  • Gęsinowe smakołyki : przepisy stare i nowe / Krzysztof Grzeliński, Kamil Sakałus. - Bydgoszcz  2013. 11 listopada : poradnik świętowania / [opracowanie Beata Zaguła]. - Toruń  2014.
  • Stary sposób na gęś / Grażyna Szelągowska. - Toruń 2018. 
  • Kujawsko-pomorska gęsina na św. Marcina : najlepsze sposoby na gęsinę : wybrane przepisy z lat
  • 2009-2020 / [opracowanie Beata Zaguła]. - Toruń  2021. 





środa, 6 marca 2024

Stoliczku, nakryj się!

 


rysunek otwartej książki
Stoliczku, nakryj się! 
Gospodynie z gminy Jabłonowo Pomorskie polecają

teksty: Przemysław Majchrzak, Anna Matuszewska
zdjęcia: Przemysław Majchrzak, Adam Orzech

Wydawca: Urząd Miasta i Gminy w Jabłonowie Pomorskim

Jabłonowo Pomorskie 2010

Sygnatura SIRr IX/66


Koła Gospodyń Wiejskich prowadzą bardzo szeroką działalność społeczna i kulturalną na rzecz integracji środowiska wiejskiego i podnoszenia poziomu życia.

Od lat organizowane są kursy kroju i szycia, higieny i zdrowia, gotowania, estetyki obejścia i wystroju wnętrz, lokalnej tradycji i starych obyczajów.

W książce zamieszczono przepisy kulinarne przygotowane przez koła gospodyń wiejskich z miejscowości położonych na terenie gminy Jabłonowo Pomorskie:

  • Budziszyn,
  • Buk Góralski,
  • Buk Pomorski,
  • Bukowiec,
  • Górale,
  • Jabłonowo Zamek,
  • Kamień,
  • Konojady,
  • Lembarg, 
  • Mileszewy,
  • Nowa Wieś,
  • Płowęż,
  • Płowężek, 
  • Szczepanki
Gospodynie z każdego koła zaproponowały po trzy potrawy na Wielkanoc, na Boże Narodzenie, na dzień powszedni.



środa, 5 lipca 2023

Izabela Chudzyńska - Rozsmakuj się w powiecie bydgoskim

 


rysunek otwartej książki

Izabela Chudzyńska

Rozsmakuj się w powiecie bydgoskim

Nasza Oficyna Izabela Chudzyńska 

Sicienko 2013

Sygnatura SIRr IX/57



Powiat bydgoski doczekał się unikatowej książki kucharskiej.

Kuchnia regionalna tworzy lokalną tożsamość, jako ważny składnik historii, tradycji, kultury i obyczajów.

Autorka zamieściła w książce ponad 80 przepisów.

Pochodzą od mieszkańców Białych Błot, Dąbrowy Chełmińskiej, Dobrcza, Koronowa, Nowej Wsi Wielkiej, Osielska, Sicienka, Solca Kujawskiego.

W książce znalazły się również komentarze na temat przeszłości poszczególnych gmin.

Całość jest pięknie ilustrowana mnóstwem kolorowych ilustracji.

Czytelnik pozna przepis na ajntopf, juki ułańskie, kerstbrood, ogórki w cukrze, sosnówkę, zupę z "mysimi ogonkami" i wiele, wiele innych.




piątek, 9 czerwca 2023

Kulinarne wędrówki po Kujawach i Pomorzu - ludzie, miejsca, potrawy

 



rysunek otwartej książki

Kulinarne wędrówki po Kujawach i Pomorzu
ludzie, miejsca, potrawy

Redakcja: Alicja Domachowska, Agata Wodzień 

Wydawca: Press Polska Oddział w Bydgoszczy

Bydgoszcz 2017

Sygnatura SIRr IX/62



"Kulinarne wędrówki po Kujawach i Pomorzu" to praca zbiorowa powstała przy udziale kilkudziesięciu osób - autorów tekstów i zdjęć.

Publikacja została dofinansowana z budżetu Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

Bogato ilustrowana książka poświęcona jest kuchni regionalnej.

Kujawsko-pomorskie znane jest szeroko z żuru kujawskiego, gęsiny, toruńskich pierników.

Dzięki książce możemy odkryć wiele cennych lokalnych potraw.

Autorzy zadbali by każda była opatrzona kulinarną recepturą.

W sumie zebrano 120 przepisów kucharskich.

Pochodzą one od pań z kół gospodyń wiejskich, których w województwie kujawsko-pomorskim jest ponad 30.

Potrawy często mają oryginalne ludowe nazwy: fusie, faćka, flendzie, chałupcie, nadzionko, pazibroda, zylce, ślepoki i zaklepionka.

Niektóre z potraw zostały już wpisane na ministerialna Listę Produktów Tradycyjnych.




poniedziałek, 1 lutego 2021

Krystyna Wasilkowska-Frelichowska - Ostatni pokój : Historia tajemniczego pamiętnika

 



rysunek otwartej książki

Krystyna Wasilkowska-Frelichowska

Ostatni pokój
Historia tajemniczego pamiętnika

Agencja Wydawniczo-Reklamowa Skarpa Warszawska

Warszawa 2017

Sygnatura SIRr W/N/Was60



W Informatorium uruchomiliśmy Mini-Wypożyczalnię Beletrystyki Regionalnej „Żółty Regał”.  Jest to specjalny dział z powieściami, których fabuła została osadzona w województwie kujawsko-pomorskim. Oferujemy kryminały, romanse, powieści obyczajowe, powieści historyczne i powieści młodzieżowe. Mini-Wypożyczalni towarzyszy również profil @zoltyregal na Instagramie.



Krystyna Wasilkowska-Frelichowska jest rodowita mieszkanka Nieszawy.

Wiele lat kierowała domem kultury.

Na emeryturze zajęła się pisarstwem.

Uwielbia dobrą kuchnię, co znajduje wyraz w jej powieściach.

W Książnicy dostępne są wszystkie jej powieści:

  • Zapach świeżych malin (2012)
  • Wysokie progi (2015)
  • Ostatni pokój (2017)

Akcja "Ostatniego pokoju" związana jest z Nieszawą.

Jest to powieść obyczajowa - rodzinna saga.

Bohaterka odkrywa rodzinne tajemnice i sekrety.

Książkę uzupełniają liczne przepisy kulinarne.




piątek, 9 października 2020

Piernikowy przepisownik

 



rysunek otwartej książki

Krzysztof Lewandowski
Anna Kornelia Jędrzejewska

Piernikowy przepisownik

Wydawca: Muzeum Okręgowe w Toruniu

Toruń 2016

Sygnatura SIRr IX/60



Krzysztof Lewandowski i Anna Kornelia Jędrzejewska z Muzeum Toruńskiego Piernika przy ul. Strumykowej opracowali zbiór ponad 20 przepisów na piernik.

Gromadzone w muzeum książki kucharskie pozwoliły odtworzyć dawne, historyczne receptury na pierniki o smakach już zapomnianych.

Podstawą każdego przepisu zawsze jest maka, miód i przyprawy.

Wśród przypraw można wymienić cała paletę korzennych smaków: pieprz, anyż, kardamon, cynamon, goździki, gałka muszkatołowa, imbir.

Słodki smak od zawsze pierniki zawdzięczały miodowi.

Zaprezentowane w książce przepisy pozwolą na wspólną rodzinną zabawę w przygotowanie oryginalnego wypieku.

W książce można obejrzeć również stare puszki, pocztówki, grafiki, formy piernikowe oraz fotografie pochodzące ze zbiorów muzealnych.






czwartek, 15 lutego 2018

Przepis na wyborne pączki w Telewizji Bydgoszcz

 


W Tłusty Czwartek 8 lutego 2018 roku na antenie Telewizji Bydgoszcz w programie "Zbliżenia" ukazał się materiał nagrany w Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu.

Redaktor Natalia Kurowska odwiedziła naszą bibliotekę i nagrała materiał poświęcony pączkom i tradycyjnym przepisom na ich smażenie.

Materiał filmowy nagrał Wojciech Sobczak.

Cały film można obejrzeć na You Tubie pod adresem:

https://www.youtube.com/watch?v=ZgAMo4rvh4o



Bohaterem filmu był przepis na "wyborne paczki smażone" autorstwa Lucyny Ćwierczakiewicz.

Przepis pochodzi z książki:

"Jedyne praktyczne przepisy konfitur, różnych marynat, wędlin, wódek, likierów, win owocowych, miodów oraz ciast" napisane przez Lucynę Ćwierczakiewicz ; zilustrował Piotr Gojowy.

Książka została wydana w 2004 roku w Toruniu w Wydawnictwie Młotkowski.

Ale opiera się ona na starym XIX wiecznym wydaniu z 1885 roku.

Treść książki, przepisy, język, składnia i pisownia są oryginalne.

Wydawca wzbogacił książkę o eleganckie czcionki, kolorową oprawę i kunsztowne ilustracje.

Lucyna Ćwierczakiewicz była kulinarną gwiazdą XIX wiecznej Warszawy.

Wydawała książki kucharskie i poradniki dla gospodyń domowych.

Jej książki doczekały się kilkudziesięciu wznowień.

Przyniosły autorce sławę i pieniądze.

Jej honoraria przewyższały Sienkiewicza i Prusa.

Nakłady jej książek były większe od Mickiewicza i Słowackiego.

Lucyna Ćwierczakiewicz miała nowoczesne poglądy, promowała zdrową dietę, ruch i gimnastykę.

Pączki zaczęto podawać w Tłusty Czwartek około XVII wieku.

Początkowo zamiast słodkiego nadzienia w środku umieszczano słoninę.

Zawsze smażono je na głębokim tłuszczu.

Tradycja nakazuje zjeść choć jednego pączka, żeby zapewnić sobie szczęście



Wyborne pączki parzone

Chcąc mieć paczki na godzinę naprzykład 9 wieczór, trzeba o godzinie 2 wziąść się do roboty.

Wygrzaną mąkę pół kwarty zaparzyć pół kwarta gotującego się mleka, rozbijać ciągle, a gdy ostygnie, rozbić to 15 żółtkami ubitemi z pół funtem cukru, wlać 4 łuty drożdży roztartych w kwaterce mleka, ubić pianę z 10 białek, włożyć w ciasto i tak zostawić do wyrośnięcia.

Gdy dobrze wyrośnie, dodać kwartę mąki, uważając, aby ciasto było wolne jak na placki, wsypać soli i co kto lubi dla zapachu, czy skórki cytrynowej, czy muszkatołowej gałki, czy dwa gorzkie tłuczone migdały, a gdy już dobrze wyrobione, dolać ćwierć funta młodego masła i wyrobić z godzinę, aż dobrze od ręki lub łyżki odstawać będzie, posypać lekko mąką i zostawić aby rosło w cieple 20 st. R.

Pilnować dobrze, aby nie przerosło ciasto, gdyż każdą rzecz trudno robić z przerośniętego ciasta, a tembardziej paczki.

Otóż gdy ciasto zacznie rosnąć, zaraz robić pączki, nie wałkując go ani rozciągając, tylko wrzuciwszy na stolnicę wyciągnąć taki kawałek ciasta, ile na jeden paczek potrzeba, włożyć konfitur wiśniowych, osaczonych dnia poprzedniego z syropu, zawinąć ciasto, wykroić małą szklaneczką od piwa i układać na sicie, robiąc to wszystko w cieple 20 st. R., jeżeli w kuchni zimno, to całą stolnicę trzymać nad trzonem ciepłym naturalnie, gdzie tylko mały ogień się pali.

Porobiwszy wszystkie paczki, zostawić je na sicie zawsze w cieple, aby dobrze wyrosły; wtedy dopiero rozgrzać w głębokim rondlu szmalcu, do tego ostatniego wlać kieliszek spirytusu, aby zniszczyć odór szmalcu, a gdy spróbowawszy kawałkiem ciasta tłuszcz się gotuje i syczy, wtedy rzucać po 4 nie więcej pączków i zakrywszy fajerkę na niewielkim ogniu smażyć.

W czasie smażenia przewrócić widelcem na drugą stronę.

Idzie koniecznie o to, iż tłuszcz powinien być bardzo gorący, a ogień nie wielki, dla tego aby pączek miał czas i możność rosnąć, wtedy podwaja się jego objętość i delikatność, są równe, pulchne i duże.

Jeżeli ogień za silny, paczki natychmiast się rumienia i nie rosną już w rondlu i zachowują pewna zakalcowatość.

Wyjmować łyżką durszlakową na półmisek i natychmiast posypywać cukrem z wanilją.

Kto chce mieć lukrowane z wierzchu, musi mieć przygotowany gorący rzadki przezroczysty lukier (patrz niżej), i na widelcu wyjąwszy z rondla natychmiast umaczać w tym lukrze a zaraz obeschnie.

Z tej proporcji powinno być 35 do 40 pączków, a tłuszczu nie wyjdzie więcej jak funt; jeżeli rondel jest głęboki i nie smaży się więcej jak po 2 lub 4.

Zwyczajne pączki rozrabiają się wolnym mlekiem, bierze się mniej jaj, masła i cukru, zachowując wszelkie inne warunki opisane przy parzonych.




poniedziałek, 4 września 2017

Tradycyjna kuchnia Borów Tucholskich

 



rysunek otwartej książki

Tradycyjna kuchnia Borów Tucholskich

Jarosław Ellwart (wybór przepisów i redakcja)
Maria Ollick (przepisy kulinarne)

Seria: Tradycyjne kuchnie na Pomorzu

Wydawnictwo REGION

Gdynia 2010

Sygnatura SIRr IX/44



Prezentowana pozycja jest druga po "Tradycyjnej kuchni kaszubskiej" pozycją, która ukazała się w wydawanej przez Wydawnictw REGION z Gdyni serii Tradycyjne kuchnie na Pomorzu.

Książka zawiera około 60 przepisów pochodzących z okolic Tucholi, Cekcyna, Gostycyna, Kęsowa, Lubiewa, Osia i Śliwic.

Przepisy kulinarne zostały podzielone na pięć grup:

  • zupy
  • potrawy mięsne
  • potrawy z warzyw, mąki i grzybów
  • ryby
  • ciastka i słodkości

Lektura opracowania pozwoli czytelnikowi zapoznać się z recepturami przygotowania miedzy innymi takich potraw jak:

  • zagraj
  • okrasa
  • zylc
  • dukacze
  • flyndze
  • kuglonki
  • szurbaki
  • krylki
  • szandar



poniedziałek, 14 listopada 2016

11 Listopada Poradnik świętowania

 



rysunek otwartej książki

11 Listopada
Poradnik świętowania

Wydawca: SOS MUSIC Remigiusz Trawiński i Wojciech Zaguła sp.j.

Toruń 2014

Sygnatura SIRr IX/51



Poradnik został opracowany i wydany w ramach akcji "Kujawsko-pomorska gęsina na św. Marcina" organizowanej przez Województwo Kujawsko-Pomorskie.

Autorami poradnika są: Halina Bielińska, Mariusz Czepczyński, Jarosław Dumanowski, Kinga Kłosińska, Artur Moroz, Grażyna Szelągowska, Michał Targowski, Beata Zaguła, Wojciech Zaguła.

Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego już od 2009 roku promuje powrót gęsiny na polskie stoły podczas Narodowego Święta Niepodległości 11 listopada.

Akcja ta rozlała się na całą Polskę.

Gęsina stała się obok rogala świętomarcińskiego tradycyjnym elementem rodzinnego świętowania odzyskanej niepodległości.

"11 Listopada - poradnik świętowania" przybliża czytelnikom okoliczności odzyskania niepodległości przez Polskę w 1918 roku.

Dzieli się na cześć historyczna i kulinarną.

Na wstępie opisano historię obchodów Narodowego Święta Niepodległości w okresie międzywojennym, w Polsce komunistycznej i obecnie po 1989 roku.

Kolejny rozdział poradnika poświęcony jest tradycjom świętomarcińskim, do których zalicza sienie tylko jedzenie rogala, ale również spożywanie gęsiny.

Następnie autorzy poradnika omówili tradycje hodowli gęsi w Polsce.

Omówiono również historię gęsi i gęsiny na Kujawach i Pomorzu, której kontynuatorem jest Zakład Doświadczalny Instytutu Zootechniki Państwowego Instytutu Badawczego w Kołudzie Wielkiej.

Opisano też akcję "Kujawsko-pomorska gęsina na św. Marcina".

Drugą połowę "Poradnika świętowania" zajęły przepisy kulinarne na przyrządzenie gęsiny i różnych wyrobów z gęsi.

Są wśród nich przepisy staropolskie, XIX i XX-wieczne oraz współczesne.

Swoimi tajemnicami podzielili się szefowie kuchni renomowanych restauracji ze wszystkich regionów Polski.

Poradnik jest bogato ilustrowany.




wtorek, 15 listopada 2011

Gęsie mliko - tajemnice kuchni staropolskiej

 


W zeszły czwartek, 10 listopada, w Muzeum Etnograficznym im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu, odbył się wykład prof. Jarosława Dumanowskiego pt.:


"Gęsie mliko": tajemnice kuchni staropolskiej 
połączony z promocją nowych książek o kuchni staropolskiej:


Moda bardzo dobra smażenia różnych konfektów i innych słodkości, a także przyrządzania wszelakich potraw, pieczenia chleba i inne sekreta gospodarskie i kuchenne

wyd. i opr. J. Dumanowski i R. Jankowski

,,Monumenta Poloniae Culinaria”, t. II

Muzeum Pałac w Wilanowie

Warszawa 2011

 


Jarosław Dumanowski

Tatarskie ziele w cukrze, czyli staropolskie słodycze

Muzeum Pałac w Wilanowie

Warszawa 2011

 

 

Profesor Dumanowski przedstawił zgromadzonej w audytorium publiczności specyfikę kuchni staropolskiej i badania nad nią. Obydwie prezentowane książki są wydawnictwami źródłowymi, zawierającymi przepisy i zasady przygotowywania potraw na terenie ówczesnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Nam kuchnia staropolska kojarzy się nieodłącznie z domowym jedzeniem i typowym, swojskim schabowym z ziemniakami i surówką. Okazuje się jednak, nie ma to nic wspólnego z XVI-XVIII wieczną kuchnią. Na ówczesnych stołach królowały, jak byśmy dzisiaj powiedzieli, bardzo dietetyczne dania. Nasi przodkowie jedli głownie słodkowodne ryby, szczupak po polsku był sławny w całej Europie. Wieprzowina, która obecnie dominuje w naszym jadłospisie, była rzadko jedzona i to przez biedotę.

Profesor Dumanowski tłumaczy ten fakt względami higienicznymi i obostrzeniami kulturalno-religijnymi.

Kolejną kwestią różniącą dzisiejszą kuchnię od tej nowożytnej jest sprawa przypraw. Nasi przodkowie bardzo lubili dosypywać ich dużo do dań. W dodatku, ówczesną manierą było mieszanie smaków, słodkiego z pikantnym, co wzbudza w nas skrajne reakcje. Analizując przepisy kulinarne profesor Dumanowski doszedł do wniosku, iż Sarmaci mieli bardziej rozbudowany zmysł smaku. Inna sprawa, że my nie przełknęlibyśmy dań z XVII wieku i na odwrót.

Wykład i promocja książek zakończyła się drobnym poczęstunkiem. Można było spróbować przykładowo serów wytwarzanych zgodnie ze starymi metodami.